İHD Dersim’den Rojin Kabaiş Dosyası İçin Çağrı: Adli Tıp Kurumu Cezasızlığı Derinleştiriyor

İnsan Hakları Derneği (İHD) Dersim Şubesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğrencisi Rojin Kabaiş’in ölümüyle ilgili soruşturmanın bir yıldır sonuçsuz bırakıldığını belirterek, Adli Tıp Kurumu’nun “devlet suçlarını örtbas eden ve erkek failleri aklayan bir yapıya dönüştüğünü” ifade etti. Dernek, kadın ölümlerinin etkin biçimde soruşturulması ve İstanbul Sözleşmesi’nin yeniden imzalanması çağrısında bulundu.

Bir yıldır sonuçsuz dosya: “İntihar” gerekçesiyle soruşturma daraltıldı

İHD’nin açıklamasına göre, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinde öğrenci olan Rojin Kabaiş, 27 Eylül 2024’te kaldığı KYK yurdundan ayrıldıktan sonra kayboldu. Kabaiş’in cansız bedeni 15 Ekim 2024’te Molla Kasım sahilinde bulundu.

Dernek, dosyanın bir yıldır “sürüncemede bırakıldığını” belirterek, “intihar şüphesinin” öne çıkarılmasının soruşturmayı daralttığını ve “muhtemel faillerin korunmasına yol açtığını” vurguladı.

Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Bu tutum, cezasızlık politikasının bir sonucu olarak şüpheli ölüm dosyalarının etkili biçimde soruşturulmamasına ve olası faillerin yargı denetiminden uzak biçimde toplumda dolaşmaya devam etmesine neden olmaktadır. Adli Tıp Kurumu, hem devlet suçlarının örtbas edilmesinde hem de erkek faillerin aklanmasında tek resmi delil merkezi olarak işlev görmektedir.”

“Adli Tıp erkek egemen yargının aracı haline geldi”

İHD, Adli Tıp Kurumu’nun raporlarının “fail lehine delil üreten” bir yapıya dönüştüğünü savunarak şu değerlendirmelerde bulundu:

“Adli Tıp raporlarında eksik veya şüpheli incelemeler neticesinde fail lehine deliller oluşturulmakta, kadınların yaşam hakkına yönelik ihlaller görünmez kılınmaktadır. Bu durum, eril yargı anlayışını ve cezasızlık politikasını güçlendiren bir araç haline gelmiştir.”

Dernek, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmenin ardından kadınlara yönelik koruma mekanizmalarının zayıfladığını, devletin yaşam hakkını koruma yükümlülüğünü yerine getirmediğini belirtti.
İHD’ye göre, bu yaklaşım sadece Rojin Kabaiş dosyasına değil, Türkiye genelindeki kadın ölümlerine de etki ediyor:

“Bu cezasızlık pratikleri; kadınların yaşam hakkı, adalete erişim ve etkin soruşturma haklarını ihlal etmektedir.”

“Kürt kadınlar hem etnik hem cinsiyet temelli şiddete maruz kalıyor”

Açıklamada özellikle Kürt illerinde kadınların etnik ve cinsiyet temelli şiddetin kesişiminde yaşadığına dikkat çekildi:

“Devlet mekanizmaları ve Adli Tıp Kurumu, kadın ölümlerinin gerçek nedenlerini ortaya koymak yerine, failin korunmasına hizmet eden raporlar üretmekte ve aileleri yıllarca adalet beklemek zorunda bırakmaktadır. Bu durum kadınların ve ailelerinin güvenliğini doğrudan tehdit etmektedir.”

İHD’den kurumlara çağrı: “Bağımsız adli sistem, yeniden İstanbul Sözleşmesi”

İHD, kadın cinayetlerinde cezasızlıkla mücadele için tüm kurumları göreve çağırdı. Dernek, özellikle Adalet Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu, TBMM İnsan Hakları Komisyonu, barolar ve kadın örgütlerine yönelik dört maddelik çağrısını şöyle sıraladı:

1. Rojin Kabaiş dosyası başta olmak üzere tüm kadın ölümlerinde derhal etkin soruşturma yürütülmeli,

2. Adli Tıp Kurumu’nun tek yetkili merkez konumuna son verilmeli, bağımsız hekim ve hastane raporları da delil sayılmalı,

3. İstanbul Sözleşmesi yeniden imzalanarak kadınların yaşam hakkı güvence altına alınmalı,

4. Cezasızlık politikalarına son verilmeli, kadın cinayetlerinde hem fail hem devlet sorumluluğu görünür kılınmalıdır.

“Kadınların yaşam hakkı mücadelesi sürecek”

Son olarak İHD, kadın cinayetlerine ilişkin adalet talebini yineledi:

“Kadın cinayetlerinin görünmez bırakılması ve cezasız kalması politik bir sorundur; devlet derhal faili koruyan değil, mağduru koruyan mekanizmalar geliştirmelidir. İHD, kadınların yaşam hakkı mücadelesini sahiplenmeye devam edecek; Adli Tıp ve yargı mekanizmalarının kadın düşmanı uygulamalarına karşı hak temelli, şeffaf ve etkin adalet talebini yükseltmeyi sürdürecektir.”