Zara Dipsizgöl köyünde, stronsiyum tuzu madenine karşı köylüler eylemde

28 Ağustos’ta köyde yapılmak istenen bilirkişi keşfi için bir araya gelen Zara ilçesi çevre köylüleri hep birlikte doğasına sahip çıkmak ve bilirkişiye bölgedeki halkın tutumunu göstermek için basın açıklaması yapmak istedi. Bu konuda jandarma ekipleri çeşitli gerekçelerle bilirkişi gelişi ve inceleme sırasında sürekli köylüleri engelleyerek uzak tutmaya çalıştı.

Maden projesi için çed gerekli değil kararına verilen itiraz sonucu bölgede bilirkişi keşfi yapıldı. Sivas’ın Zara ilçesinde Dipsizgöl köyünde su kaynakları ve inanç merkezlerinin üstüne maden ocağı açılmak istenen köylüler; “Köyümüzden, suyumuzdan, kutsalımızdan elinizi çekin!” diye tepki gösterdi.

Açıklamanın tamamı şöyle:

Doğamız yalnızca bir yaşam alanı değil, aynı zamanda kutsal bir varlıktır. Ağaçlar, dağlar, sular ‘ziyaretimizdir’; yani kutsaldır. Şifa bulduğumuz, inanç ritüellerini yaşattığımız, manevi yaşam dengemizi koruduğumuz bir ikrar mekânıdır. Dolayısıyla bu projenin uygulanması, sadece doğamıza değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel yapımıza da telafisi mümkün olmayan zararlar verecektir. Maden projesi nedeniyle oluşacak tahribat sonucunda; Köyümüzün tek su kaynağı yok olacak, diğer tüm su kaynakları olumsuz etkilenecek, bu kaynakların çevresindeki bitki örtüsü ve yaban hayatı zarar görecek, çok sayıda endemik bitki ve nadir hayvan türünden oluşan ekosistem parçalanacaktır.

Şirketin hazırladığı proje tanıtım dosyasında (PTD) bölgede bulunan 12 tane Çeşme ve köyün ana damarı olan kaynak suyunun yer almaması bu konuda maden projesi için daha başlamadan önce ÇED süreci; yasal düzenlemelerde açıkça ortaya konan gereklilikleri (tarım ve hayvancılığın, su kaynaklarının korunması, yaban hayatının muhafazası ve kırsal kalkınmanın sürdürülmesi) gözeten sağlıklı bir çevresel, sosyal, kültürel ve ekonomik bir etki değerlendirme olmaktan çok uzaktadır.

Bu nedenle proje için verilmiş olan izinlerin yeniden değerlendirilmesi; bilimsellikten uzak ve yasal düzenlemeler açısından uygun olmayan tüm izinlerin iptal edilmesi gerekmektedir. Maden ÇED alanı Dipsizgöl Köyüne 2 km, Kapukaya Köyüne ise kuş uçumu 4,4 km Bolucan köyüne 2,5 km mesefede yer zalmakta. ÇED alanına en yakın yapı kuş uçumu 400 metre uzaklıktaki Dipsizgöl köyünün yayla evleri. Doğamızı, kültürümüzü ve geleceğimizi yok edecek hiçbir faaliyete izin vermeyeceğiz. Ayrıca yeni işgal yasasıyla beraber çok iyi bilindiği gibi tarım alanları, meralar, ormanlar, zeytinlikler, zarar görecek. Türkiye olarak iklim krizinden en çok etkilenecek ülkelerin başında geliyoruz. Kayıplar bizi her şekilde çok etkileyecek. Bunu bir ticaret kanunu gibi değerlendiriyoruz…
HALK OLARAK BURADAYIZ.
● Su fakiri bir ülkeyiz. Kuraklık kapıda. Bu projeyle çeşmeden akacak, tarlayı sulayacak
su kalmayacak.
● Bu maden projesiyle birlikte havası, suyu, toprağı, çamı, buğdayı,kurdu, kuşu ile
doğanın yok oluşu var.
● Köyümüz, suyumuz, meralarımız, tarım alanlarımız madenlerin ölüm çukurlarına
dönüşecek. Canlılar yuvasız kalacak.
● Burada yöre insanını bir avuç talancı için gözden çıkarmak var.
● Burada çocuklarımızdan çalınmak istenen bir gelecek var.

● Toprağımızı, ekmeğimizi, havamızı, suyumuzu, çocuklarımızı, geleceğimizi, doğayı
korumaya geldik.
● Biz halk olarak kendi topraklarımızda yaşam hakkımızdan vazgeçmeyeceğiz.
● Kötülüğe ve açgözlülüğe geçit vermeyeceğiz.
● tüm herkesi bu yıkım projesine karşı durmaya çağırıyoruz!

Zara İlçesi Dipsizgöl köyü yakınlarında işletilmek istenen stronsiyum tuzu (Selestit) madeni Alevi inancına sahip yurttaşların kutsal kabul ettikleri ziyaret alanı ve yöre köylerinin su kaynakları üzerinde bulunduğu gerekçesi ile tepki çekiyor. Önceki gün maden alanı yapılmak istenen bölgede  Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından projeye verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararına da köylüler itiraz ederek bölgede bilirkişi keşifçi kararı verildi. Bu konuda bilirkişi keşifi yapılarak bölgede bulunan su kaynakları ve şirketin hazırladığı proje tanıtım dosyasına itirazlar dile getirildi.

Köylüler ve uzmanlar, maden faaliyetlerinin hem doğal yapıya hem de Alevi inanç kültürüne telafisi mümkün olmayan zararlar vereceğini ifade etmektedir.

Madenin ruhsat alanı 150 hektar

Barit Maden Türk A.Ş. Adlı şirkte tarafından 150 hektarlık ruhsat alanının 19,14 ha bölümünde yapılmak istenen stronsiyum tuzu (Selestit) ocağı için şirkete 30.06.2022 tarihinde ÇED Gerekli Değildir kararı ve  28.06.2024  tarihinde de Maden  ve  Petrol  İşleri  Genel  Müdürlüğü’nce  IV.  Grup  işletme  ruhsatı  verildi. Açık  ocak  yöntemi ile  yıllık  280.000  ton  (cevher+pasa)  üretiminin planlandığı maden işletmesinin yılda 7 ay çalışması öngörülüyor. İşletmenin ÇED alanı Dipsizgöl Köyüne 2,3 km, Kapukaya Köyüne ise kuş uçumu  4,4  km mesafede yer zalmakta. ÇED  alanına en yakın yapı kuş uçumu 390 metre uzaklıktaki Dipsizgöl köyünün yayla evleri.

Maden tarım ve ağaçlandırma alanı üzerinde

On yıl ömür biçilen maden işletmesinde delme – patlatma yöntemi ile alınması planlanan Stronsiyum Tuzu (Selestit)  Ocağının yıllık üretim kapasitesinin 280.000 ton/yıl olması planlanıyor. Madencilik faaliyeti sonucu oluşan 112.000  ton/yıl  pasa da bölgedeki pasa depolama  alanında depolanacak.  ÇED  Alanı,  Yozgat-Sivas-Kayseri  Planlama  Bölgesi  1/100.000  Ölçekli  Çevre  Düzeni Planı’nda Ağaçlandırılacak Alan ve Tarım Arazi Alanı içerisinde kalmakta.

Stronsiyum nerelerde kullanılıyor?

PTD Dosyasındaki bilgilere göre Stronsiyum kimyasalları çoğunlukla seramik,  cam  ve  piroteknik  endüstrileri  tarafından  tüketilirken,  daha  küçük  miktarlar  çok sayıda  başka  sanayi  alanlarında  kullanılır.  Stronsiyum  karbonat,  kalıcı  seramik  ferrit mıknatıslar üretiminde kullanılmakta olup bu mıknatıslar otomobillerin ön cam sileceklerinde, hoparlörlerin akım motorlarında, manyetik olarak tutturulmuş dekoratif öğeler, oyuncaklar ve diğer elektronik ekipmanlarda kullanılıyor. Dünyada  en  büyük  stronsiyum  rezervleri  İspanya,  Meksika,  Çin,  Arjantin  ve  İran’da bulunmakta. PTD’da MTA Genel Müdürlüğünün bulduğu Kabalı  (Hafik),  Battalhöyüğü  Tepe  (Ulaş)  ve  daha  küçük  rezervli  onlarca  Selestit cevherleşmesi olduğu bilgisi de veriliyor.