Categories: Güncel

Türkçe – Kürtçe (Kurmanci) – İngilizce Coğrafi Terimler

 

Türkçe Kürtçe (Kurmanci) İngilizce Açıklama/Kullanım
Ateş Agir Fire Örnek: Agirê çiyayê (Dağın ateşi).
Su Av Water Örnek: Avê çemê (Nehir suyu).
Toprak Ax Soil Örnek: Axê zeviyê (Tarla toprağı).
Dere Best Brook Kürtçe’de “best” genellikle küçük akarsular için kullanılır.
Çöl Beyaban Desert Örnek: Beyabana Sûriyê (Suriye Çölü).
Kaynak Çavkanî Spring Örnek: Çavkaniya avê (Su kaynağı).
Nehir Çem River Örnek: Çemê Dîcle (Dicle Nehri).
Dağ Çiya Mountain Örnek: Çiyayê Agirî (Ağrı Dağı). Not: Sorani lehçesinde “Shax” kullanılır.
Ağaç Dar Tree Örnek: Darê sêvê (Elma ağacı).
Orman Daristan Forest Örnek: Daristana Mezra (Mezra Ormanı).
Ova Deşt Plain Örnek: Deşta Mûşê (Muş Ovası). Not: Zazaca’da “Deş”.
Manzara Dîmen View Örnek: Dîmena çiyayan (Dağ manzarası).
Yer Erd Ground Örnek: Erdê zeviyê (Tarla yeri).
Gök Esman Sky Örnek: Esmana şîn (Mavi gök).
Uzay Feza Space Modern bir terim olarak kullanılır.
Gezegen Gerstêrk Planet Örnek: Gerstêrkê Erdê (Dünya gezegeni).
Tepe Gir Hill Örnek: Girê Spî (Beyaz Tepe).
Ada Girav Island Örnek: Girava Kîbrîs (Kıbrıs Adası).
Ot Giya Grass Örnek: Giya çolê (Çöl otu).
Göl Gol Lake Örnek: Gola Wanê (Van Gölü). Not: Zazaca’da “Deryaçe”.
Ay Heyv Moon Not: “Heyv” aynı zamanda “ay” (takvim) anlamında da kullanılır.
Uçurum Kendal Cliff Örnek: Kendalê çiyayê (Dağ uçurumu).
Taş Kevir Stone Örnek: Kevirê mezin (Büyük taş).
Çiçek Kûlîlk Flower Örnek: Kûlîlkên baxçê (Bahçe çiçekleri).
Vadi Newal Valley Örnek: Newala Bazîd (Bazid Vadisi).
Kıta Parzemîn Continent Örnek: Parzemîna Asya (Asya Kıtası).
Yaprak Pel Leaf Örnek: Pelê darê (Ağaç yaprağı).
Dalga Pêl Wave Örnek: Pêlên deryayê (Deniz dalgaları).
Sahil Perav Beach Örnek: Peravê Deryaya Navîn (Akdeniz Sahili).
Bitki Riwek Plant Örnek: Riwekên çolê (Çöl bitkileri).
Samanyolu Riya bayê Milky Way Not: Kelime çevirisi “Kuş Yolu” anlamına gelir.
Güneş Roj Sun Örnek: Roj hilate (Güneş doğdu).
Yıldız Stêrk Star Örnek: Stêrkên esmanê (Gökyüzündeki yıldızlar).
Dal Şax Branch Örnek: Şaxê darê (Ağaç dalı).
Mağara Şikeft Cave Örnek: Şikefta Zînê (Zîn Mağarası).
Şelale Şirav Waterfall Örnek: Şirava Bêhramî (Behram Şelalesi).
Tohum Tov Seed Örnek: Tovê genimê (Buğday tohumu).
Kaya Zinar Rock Örnek: Zinarê çiya (Dağ kayası).
Yayla Zozan Plateau Kültürel Not: Yazın hayvan otlatılan yüksek düzlükler. Örnek: Zozana Dersimê.

Önemli Notlar

  1. Lehçe Farklılıkları:
    • Sorani: “Dağ” için Shax, “Nehir” için Rûbar.
    • Zazaca: “Dağ” için Ko, “Göl” için Deryaçe.
  2. Kültürel Bağlam:
    • Zozan: Yalnızca coğrafi bir terim değil, aynı zamanda Kürt göçebe kültürünün sembolüdür.
    • Roj (Güneş): Mitolojide “ışık” ve “yaşam kaynağı” olarak kutsal kabul edilir.

Bu sözlük, coğrafi terimlerin temel karşılıklarını içerir. Detaylı kullanım için bölgesel varyasyonlar dikkate alınmalıdır.

Dersim Gazetesi

Recent Posts

Dersim’deki “İn Delikleri” kaderine terk edildi

Dersim'in Çemişgezek ilçesinde kalker kayalara oyulmuş odalardan oluşan tarihi "İn Delikleri", bakımsızlık ve çöpler nedeniyle…

3 saat ago

Dersim köylerinin gerçek isimlerini biliyor musunuz?

Dersim’deki köy isimleri, 1923 sonrası yürütülen politikalar doğrultusunda Türkçeleştirildi. Özellikle 1930’lu ve 1960’lı yıllarda yoğunlaştırılan…

5 saat ago

Dersim-Erzincan karayoluna dağdan kopan kaya yuvarlandı, facianın eşiğinden dönüldü

Dersim-Erzincan karayolunun 15. kilometresinde dev bir kaya parçasının yola düştüğü anlar güvenlik kamerasına yansıdı. Dersim-Erzincan…

5 saat ago

Özgür Özel: AKP’li belediyede 4 yolsuzluk olayı var

CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’na özgürlük ve erken seçim talebiyle düzenlediği miting serisinin 63’üncüsü İstanbul’un…

6 saat ago

İmralı Heyeti, Erdoğan ile görüşecek

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, İlke TV’de Dilek…

6 saat ago

Ara tatile kaç gün kaldı, okullar ne zaman kapanacak?

2025-2026 eğitim öğretim yılı devam ederken milyonlarca öğrenci ve veli, yarıyıl tatilinin (sömestr tatili) ne…

19 saat ago