Müjgan Halis

88 yıl önce Dersim’de zaman dondu

Tarih susarsa, biz konuşmalıyız. Çünkü biz biliyoruz ki unutulan her şey, bir gün yeniden yaşanır. Ve biz unutmadık.

Dersim… Sarp dağlarıyla, serin dereleriyle, kutsal ziyaretleri ve ağıtlarla örülü bir coğrafya.

Binlerce yıldır kendi dilinde konuşan, kendi inancıyla yaşayan bir halkın yurdu.

Ne zenginlik istediler, ne başka bir toprağı.

Tek dertleri, kendileri gibi yaşamak, kendileri gibi ölmekti.

Ama bir gün geldi…Tarih 4 Mayıs 1937’yi gösterdiğinde, Ankara’dan soğuk bir kararname çıktı.

“Bu coğrafya tenkil edilecek.” dediler.

Yani bastırılacak…

Yani susturulacak…

Yani yok edilecek.

Ardından başladı bombardımanlar.

Uçaklar mağaraları hedef aldı.

Kadınlar, çocuklar, yaşlılar…

Kaçacak hiçbir yerleri yoktu. Ve sonra…

Seyit Rıza… 75 yaşındaydı. Barış için yürüdü, konuşmak için gitti.

Ama onu da astılar.

Haksız, hukuksuz, karanlık bir sabaha uyandı bu halk.

Ve Seyit Rıza, darağacına çıkarken bize miras kalan şu sözleri söyledi:

“Evlad-ı Kerbelayız. Bî hatayız. Ayıptır, zulümdür, cinayettir.”

Resmi rakamlar 13 bin diyor.

Ama biz biliyoruz ki her Dersimli ailenin bir ölüsü var.

Her köyün, her taşın, her kayanın altında susturulmuş bir isim var.

Bu sadece bir katliam değildi.

Bu, bir halkın diliyle, inancıyla, hafızasıyla hedef alınmasıydı.

Bu, kimliğe, var oluşa dönük bir saldırıydı.Ve yıllarca konuşmak yasaklandı.

Dersim kelimesi haritadan silindi.

Dersimliler ya sessiz kaldı ya da sürgün edildi.

Ama hafıza kaldı.

Ağıtlar kaldı.

Dua kalan dillerde, sır kalan kalplerde yankılandı. 2009 yılında bir ilk yaşandı.

Devlet, bu acının adını “katliam” olarak telaffuz etti.

Ama hâlâ soruyoruz:

Kimin yargılandığını gördük?

Kimin mezarı bize teslim edildi?

Kimin annesinin kemikleri bulundu?

Dersim, sadece geçmişin bir yarası değildir.

Dersim, aynı zamanda bir dirençtir.

Bir uyanıştır.

Bir hatırlamadır. Bugün hala soruyoruz:

“Biz kimdik, neden susturulduk?”

Ve diyoruz ki:

Unutmayacağız.

Unutturmayacağız.

Çünkü adalet sadece mahkemelerde değil, yüzleşen hafızalarda başlar.

Bugün burada sadece geçmişi anmıyoruz.

Geleceğe bir söz veriyoruz.

Dersim için, hakikat için, adalet için…

Dersim Gazetesi

Recent Posts

16 barodan Leyla Zana açıklaması: Sorumlular tespit edilmeli, yaptırım uygulanmalı

Bursaspor-Somaspor karşılaşmasında Kürt siyasetçi Leyla Zana’ya küfür ve hakaret tezahüratına ilişkin Adıyaman, Ağrı, Batman, Bingöl,…

1 saat ago

Dersim Gazeteciler Platformu kuruldu

Dersim’de görev yapan basın emekçileri, artan baskılar, sansür girişimleri ve güvencesiz çalışma koşullarına karşı ortak…

2 saat ago

İşveren asgari ücret için üç zam önerisi sunacak

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, TÜRK-İŞ’in toplantı öncesi komisyondan çekilmesiyle beraber şekillenen birinci toplantının ardından komisyon,…

2 saat ago

Kuaför randevularını iptal ettiren küt saç trendi

Bazen aynaya bakıp “Aslında saçımın sadece ucu toparlansa yeter” diye düşünürsünüz. Ama o küçük toparlama…

6 saat ago

Turunçgil kabuklarıyla doğal ferahlık

Bazen eve girer girmez alınan o ilk nefes her şeyi anlatır. Temiz mi, ferah mı,…

6 saat ago

Fön makinesini rafa kaldıracak yöntem

Bu jeli bu kadar özel yapan şey, içinde tamamen doğadan gelen besleyici özler barındırması. Kimyasal…

6 saat ago