Müjgan Halis

88 yıl önce Dersim’de zaman dondu

Tarih susarsa, biz konuşmalıyız. Çünkü biz biliyoruz ki unutulan her şey, bir gün yeniden yaşanır. Ve biz unutmadık.

Dersim… Sarp dağlarıyla, serin dereleriyle, kutsal ziyaretleri ve ağıtlarla örülü bir coğrafya.

Binlerce yıldır kendi dilinde konuşan, kendi inancıyla yaşayan bir halkın yurdu.

Ne zenginlik istediler, ne başka bir toprağı.

Tek dertleri, kendileri gibi yaşamak, kendileri gibi ölmekti.

Ama bir gün geldi…Tarih 4 Mayıs 1937’yi gösterdiğinde, Ankara’dan soğuk bir kararname çıktı.

“Bu coğrafya tenkil edilecek.” dediler.

Yani bastırılacak…

Yani susturulacak…

Yani yok edilecek.

Ardından başladı bombardımanlar.

Uçaklar mağaraları hedef aldı.

Kadınlar, çocuklar, yaşlılar…

Kaçacak hiçbir yerleri yoktu. Ve sonra…

Seyit Rıza… 75 yaşındaydı. Barış için yürüdü, konuşmak için gitti.

Ama onu da astılar.

Haksız, hukuksuz, karanlık bir sabaha uyandı bu halk.

Ve Seyit Rıza, darağacına çıkarken bize miras kalan şu sözleri söyledi:

“Evlad-ı Kerbelayız. Bî hatayız. Ayıptır, zulümdür, cinayettir.”

Resmi rakamlar 13 bin diyor.

Ama biz biliyoruz ki her Dersimli ailenin bir ölüsü var.

Her köyün, her taşın, her kayanın altında susturulmuş bir isim var.

Bu sadece bir katliam değildi.

Bu, bir halkın diliyle, inancıyla, hafızasıyla hedef alınmasıydı.

Bu, kimliğe, var oluşa dönük bir saldırıydı.Ve yıllarca konuşmak yasaklandı.

Dersim kelimesi haritadan silindi.

Dersimliler ya sessiz kaldı ya da sürgün edildi.

Ama hafıza kaldı.

Ağıtlar kaldı.

Dua kalan dillerde, sır kalan kalplerde yankılandı. 2009 yılında bir ilk yaşandı.

Devlet, bu acının adını “katliam” olarak telaffuz etti.

Ama hâlâ soruyoruz:

Kimin yargılandığını gördük?

Kimin mezarı bize teslim edildi?

Kimin annesinin kemikleri bulundu?

Dersim, sadece geçmişin bir yarası değildir.

Dersim, aynı zamanda bir dirençtir.

Bir uyanıştır.

Bir hatırlamadır. Bugün hala soruyoruz:

“Biz kimdik, neden susturulduk?”

Ve diyoruz ki:

Unutmayacağız.

Unutturmayacağız.

Çünkü adalet sadece mahkemelerde değil, yüzleşen hafızalarda başlar.

Bugün burada sadece geçmişi anmıyoruz.

Geleceğe bir söz veriyoruz.

Dersim için, hakikat için, adalet için…

Dersim Gazetesi

Recent Posts

En popüler şifalı bitkiler ve faydaları nelerdir?

Şifalı bitkiler, doğal tıbbi özelliklere sahip bitkiler olarak tanımlanıyor. Yaprak, kök, gövde veya çiçeklerinden elde…

5 saat ago

Yanmış tencere nasıl temizlenir?

Mutfakta yaşanan talihsiz durumlardan biri de tencerelerin dibi tutmasıdır. Bazen dalgınlıkla ocakta unutulan, bazen de…

5 saat ago

Kayısı Çekirdeği Nasıl Ekilir?

Kayısı çekirdeği, doğru yöntemlerle ekildiğinde birkaç yıl içinde meyve verebilecek güçlü bir fidan haline gelir.…

5 saat ago

Güldür Güldür Show 13. Sezon Ekranlara Dönüyor

Türkiye’nin en çok takip edilen ve izleyenleri en çok güldüren programı Güldür Güldür Show, 13.…

15 saat ago

Özel: Filistin seni affetmeyecek Erdoğan!

CHP’nin İstanbul’da her Çarşamba düzenlediği ‘Millet İradesine Sahip Çıkıyor’ mitinginin bu haftaki adresi Bahçelievler oldu.…

15 saat ago

Kurtulmuş’tan “elimizi çabuk tutmalıyız” mesajı

Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, Kürt sorunun çözümü için devam eden süreç kapsamında Meclis’te kurulan Milli…

22 saat ago