Karlıova’da aynı anda hem kömür madeni hem de termik santral projesi gündemde: 16 köy etkilenecek

Bingöl’de 2022 yılında gündeme gelen ancak tepkilerden dolayı iptal edilen Karlıova’nın Derinçay Köyü’ndeki (Xelîfan) maden sahalarının işletilmesi bir süredir yeniden gündemde. 22 Şubat’ta ihalesi yapılacak maden işletmesine ekoloji örgütleri, meslek odaları ve Bingöllüler tepkili. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Bingöl İl Koordinasyon Kurulu bugün konuyla ilgili bir basın açıklaması düzenledi.

“Yaşam alanlarımızın ranta ve sermaye gruplarına feda edilmesini kabul etmiyoruz. Bölgemizde ne kömür ocağı ne de termik santral istiyoruz. Doğup büyüdüğümüz bu topraklarda anılarımızla kültürümüzle yaşamaya devam etmek istiyoruz” denilen açıklamada kömür işletmesi olarak yapılacak ihalenin termik santrale zemin hazırladığına dikkat çekildi.

FAALİYETE GEÇERSE 16 KÖY ETKİLENCEK

Maden sahası işletmeye açılırsa 78 Milyon ton kaynak linyit rezervi “Ruhsat ve İşletme Hakkının Rödövans Karşılığında Devri Yöntemiyle” işletilmek üzere Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilecek. Şırnak’ın Silopi ilçesinde de benzer şekilde önce köür ocağı, ardından termik santral kurulduğu vurgulanan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Derinçay kömürü nitelik ve kalite bakımından 2200 kalori gibi düşük kaliteyi içeriyor. Isınmada son derece verimsiz olan bu kömürün açıklamalarda belirtildiği gibi ekonomiye kazandırılması mümkün olmayacaktır. Ancak bu gibi düşük kalorili kömürler için termik santral ile enerjiye dönüşümü daha yüksek ihtimal duruyor. Zaten söz konusu saha ile ilgili 1998, 2008 ve 2013 yıllarında termik santral kurma girişimlerinin olduğu da bilinmektedir. Bu işletme faaliyete geçerse 16 bölge köyü etkileyecektir. Tüm bu köylerde yaşayan yurttaşlarımızın bağı, bahçesi, meraları, otlakları, tarlaları bu bölgede bulunmaktadır. Ayrıca Bingöl’ün içme suyunun hemen hemen tümü söz konusu bölgeden sağlanmaktadır. İnsan sağlığı ve çevresel kirlilikler öncelenmelidir.”

EKOLOJİK YAŞAM YOK EDİLİYOR

Türkiye’nin kabul ettiği Paris Anlaşması’yla 2053’e kadar sıfır karbon salınımını hedeflediği hatırlatılan açıklamada açılacak kömür işletmesinin büyük derecede karbon salınımı yapacağı ve ormanları yok edeceği belirtildi. Küresel ısıtma ve etkilerine dikkat çekilen açıklama şu ifadelerle sonlandı:

“Rant ve yıkım projeleri, sermaye gruplarını zenginleştirirken halkın geleceğini ve ekolojik yaşamın sürekliliğini yok ediyor. Bundan ötürü bu girişime karşı toplumsal muhalefet ağını örmek durumundayız. İnsanı, yaşamı, yaşam alanlarını, ormanları önemseyen herkesi bu yaşam gaspına yönelik net tutum almaya davet ediyoruz. Başta bölge halkı olmak üzere, biz ve bizim gibi yaşamı savunan STK’ler, bu ihalenin sadece bir kömür işletmesi olmadığını devamında termik santral planlanacağını biliyoruz. Dolayısı ile ilgili kurum ve kuruluşları, yerel yönetimleri hassasiyete davet ediyoruz.”

TERMİK SANTRAL DA GÜNDEMDE

Öte yandan Bingöl’ün Karlıova ilçesinin Derinçay (Xelîfan) Köyü’nde 2022 yılında gündeme gelen ancak tepkiler nedeniyle askıya alınan kömür madeni ihalesi tekrar gündemde. 22 Şubat’ta ihaleye açılacak kömür madeninin ardından termik santral yapımı gerçekleşirse bölgede büyük bir ekokırım yaşanacak. Ekoloji örgütleri, sivil toplum örgütleri ve meslek odaları Bingöl’ün su ihtiyacının büyük kısmını karşılayan kaynaklara sahip olan Derinçay’da termik santral yapımına tepkili. Hakların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Bingöl Milletvekili Ömer Faruk Hülakü, ‘doğa rantı’ olarak tanımladığı durumu  Meclis gündemine taşıdı.

Hülakü, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin yanıtlaması için verdiği soru önergesinde yapılması planlanan termik santral hakkında “Bölgeyi büyük doğa felaketlerine açık hale getirme çabasından başka bir şey değildir” dedi.

SU KAYNAKLARI KURUYACAK, HABİTAT YOK OLACAK

Santralin inşası ve işletilmesi sürecinde yerel fauna ve flora üzerinde ciddi bir tehdit oluşturacak ve ekosistemin dengesini bozulacağına ve beraberinde tüm habitatın yok olacağına dikkat çeken Hülakü, şu ifadeleri kullandı:

“Su tüketimi oldukça yüksek olan termik santrallerin faaliyetleri sırasında kullanılan suyun bölgedeki su kaynaklarını kurutma veya azaltma riskinin çok yüksek olduğu bilinmektedir. Bingöl’ün içme suyu ihtiyacının çok önemli bir bölümü de bu bölgeden karşılanmaktadır. Yakın zamanda, Erzincan’ın İliç ilçesinde bir altın madeni ocağında yaşanan büyük facia, bu ve benzeri projelerin ne derece tehlikeli olduğunu somut bir şekilde göstermiştir.”

Hülakü’nün bu bağlamda sorduğu sorular şöyle:

• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Bingöl’ün Xelîfan/Derinçay köyünde yapılması planlanan termik santralin çevresel etkilerini değerlendirmek üzere hangi adımları atmaktadır?

• Termik santrallerin doğaya verdiği zararı göz önünde bulundurarak söz konusu projeyi durdurmak veya iptal etmek adına bir çalışma var mıdır?

• Bu projenin çevreye, doğaya ve su kaynaklarına olası zararları üzerinde detaylı bir inceleme yapılmış mıdır? Yapılmışsa, bu inceleme sonuçlarına göre hangi önlemler alınmıştır?

• Bingöl’ün içme suyunun karşılandığı bir bölgeye, su tüketimi oldukça yüksek olan ve su kaynaklarına ciddi zarar veren bir projeyi uygulamaya çalışmanın nasıl bir gerekçesi olabilir?

• Bakanlığınızca söz konusu termik santral projesinin, su kaynaklarına vereceği zararı göz önünde bulundurarak projeyi iptal etmek adına somut bir adım atılacak mıdır?

• Bölgedeki su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımı için hangi önlemler alınmaktadır?

• Geçtiğimiz günlerde Erzincan’ın İliç ilçesinde yaşanan faciadan sonra Bakanlık olarak, sorumluluğunuz dahilinde bu ve benzeri projelere karşı nasıl bir tutum sergileyeceksiniz?