Çöpler Altın Madeni’nde toprak kayması ve göçük yaşandı: 9 işçi göçük altında

Erzincan İliç’te bulunan Çöpler Altın Madeni’nde yeni bir felaket meydana geldi. Cevher döküm sahasında toprak kayması yaşandı.

Siyanürlü solüsyon madenin çevresine yayıldı. Toprak kayması nedeniyle hayatını kaybeden ya da yaralanan işçi olup olmadığı bilinmiyor. Bölge halkından Eşref Demir, “8 yıldır söylüyoruz, defalarca uyardık toprak kayacak diye. Dinlemediler” dedi.

İçişleri Bakanı Yerlikaya: 9 işçi göçük altında

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, felaketin ardından 9 kişiye ulaşılamadığını duyurdu. Yerlikaya, kayıp kişileri bulmak için 400 personelle arama kurtarma çalışması yürütüldüğünü bildirdi.

Yerlilkaya, katıldığı canlı yayında olaya ilişkin bilgi verirken “14.28’de özel  bir şirkete ait bir madencilik firmasında toprak kayması meydana geldi. Maalesef 9 çalışanımızdan haber alınamıyor. Onların toprağın altında kaldığı değerlendiriliyor. Arama kurtarma ekiplerimiz orada, ne ihtiyaçları varsa orada. Bakan Yardımcımızı özel uçakla bölgeye gönderdik. Dualarımız oradaki kardeşlerimiz için olsun” dedi.

Yerlikaya, “Burayla ilgili daha önce bir şikayet var mı?” sorusu üzerine de “Net bildiğim bir meselede kesinlikle size bilgi veririm. Bu konuyu aydınlatma durumunda olan Sayın Yılmaz Bey. Zaten savcıları görevlendirdi” ifadelerini kullandı.

Sağlık Bakanı: Henüz ulaşamadık

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, toprak altında kalan işçilere henüz ulaşılamadığını duyurdu. Koca “Erzincan İliç’te bir maden ocağında meydana gelen toprak kayması olayı sebebiyle 6 Ambulans ve 2 UMKE Timiyle medikal kurtarma ve acil sağlık hizmeti için görev başındayız. Toprak altında olduğu düşünülen kişilere henüz ulaşılamadı. Allah bu ve benzeri tüm afetlerden korusun” dedi.

4 savcı görevlendirildi

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, olayın ardından İliç Cumhuriyet Başsavcılığınca adli soruşturma başlatıldığını ve bu kapsamda 4 Cumhuriyet Savcısı görevlendirildiğini duyurdu.

Çalık Holding ve Kanadalı SSR Mining’e bağlı Çöpler Altın Madeni felaket saçmaya devam ediyor. Uzun yıllardır bölgeyi zehirleyen maden tesisinde 2022 yılında 20 ton siyanürlü solüsyon etrafa saçıldı. Siyanür sızıntısı gerekçesiyle faaliyetine ara verilen tesise, 16,4 milyon TL ceza kesildi. Ancak kısa süre içerisinde tesisi yeniden faaliyete geçti. İktidar tüm yaşanan felaketlere rağmen maden tesisinin kapasite artırımlarını onayladı. İkinci kapasite artırımına ilişkin açılan dava ise hâlâ sürüyor.

Yaşam savunucularına ve bilim inşalarına kulak tıkanması yeni bir faciaya neden oldu. Çöpler Altın Madeni’nde saat 14.00 sularında toprak kayması meydana geldi. Cevherin siyanürle buluştuğu noktada meydana gelen kaymada zarar gören işçi olup olmadığı bilinmiyor.
Şirketin içeride sayım yaptığını ifade eden bölge halkında Eşref Demir, “Yaşanabilecekleri defalarca söyledik, dilekçelerimizde ifade ettik. Ama bize buranın en güvenilir, en büyük altın madeni olduğunu söylediler. Cevher döküm sahasının 3’te ikisi kaydı. Siyanürlü toprak ve solüsyon etrafa yayıldı. 1 buçuk saattir kimse müdahale edemiyor” ifadelerini kullandı.

İşçiler göçük altında

Olayın ardından bölgeye gelen Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu, CNN Türk’e yaptığı açıklamada “Toprak altında kalan çalışanlar var, kişi sayısı belli değil” dedi.

Vali Aydoğdu’nun açıklamasının tamamı şöyle:

“Şu anda o bölgede olan arkadaşların tespiti yapıldı. Net bilgi vermek için beklemek lazım. Kamuoyunu kısa bir süre sonra bilgilendireceğim. 25 dakika içerisinde Erzincan’dan varmış olduk. Şu anda o bölgeye vardık. Bu işlemde toprak dışarı çıkarılıp istifleniyor. O sırada bir toprak kayması gerçekleşiyor. Bütün arkadaşlarımız bunun nedeni üzerinde çalışıyorlar.  Toprak altında kalan çalışanlar var, kişi sayısı belli değil.”

Uzmanlar uyarılar yapmıştı

Metalurji Yüksek Mühendisi Cemalettin Küçük, Erzincan İliç’teki Çöpler Altın Madeni’nde kullanılan siyanür borularının sızıntı yaptığı haberi üzerine açıklamada bulunmuş, bölgedeki toprağın göçeceği konusunda uyarıda bulunmuştu.

Cemalettin Küçük şunları söylemişti:

“Maden sahasında şu an bakır, gümüş, altın birlikte çalışıyor. Toprağın sıyrılması, bitkilerin ortadan kaldırılmasından başlayıp, patlatma işlemine daha sonra bundan kaynaklanan sorunlara kadar uzayan bir süreç. Patlatılan bölgenin maden çukuru olarak açılmasının yeraltı sularına etkileri de var. Bunlara ne kadar kapalı sistem derse desinler kimyasal kullanılıyor. Burada hidroklorik asitle birlikte kavurma yapılıyor, buradan çıkan atıklarda köylerin yakınındaki atık havuzuna gönderiliyor. Sızıntının söz konusu olduğu ve buharlaşma ile doğaya karıştığı çok açık ve net.

Siyanür gazı hem havuzdan genel olarak İliç alanından sürekli olarak buharlaşma söz konusu. Bu buharlaşma havaya yayıldıktan sonra ortamda yağmur suyuyla birlikte hidrojen siyanür gazı olarak doğada kendini bulacak. Yüzlerce kilometre ileride bir yere çöker bu gaz, orada canlıları anında öldürür, anlamazsınız bile. İliç’teki insanlar siyanür gazının gelmesiyle yavaş yavaş farkederler şu an onu farkedemiyorlar. Tıpkı 2006’da Eşme’de gerçekleşen siyanür zehirlenmesi gibi. Bu zehirlenme her gün sigara içmek gibi bir şey, akut bir zehirlenme olmadığı için farketmiyorlar. Hele ki tesiste çalışan işçiler daha vahim bir durumda. Burada anlattıklarımız daha binde biri bile değil. Gelecekte çok daha vahim felaketler çıkacak, derhal bu tesisler kapatılmalı. Kastamonu’ya yağan yağmurun şu an o bölgeye yağdığını bir düşünün.”

Anagold’dan açıklama

Anagold Madencilik de konuya ilişkin bir açıklama yaptı açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Anagold Çöpler Altın Madeni işletmemizde, 13 Şubat Salı günü saat 14:28 sularında yığın İliç alanımızda meydana gelen kaymadan duyduğumuz büyük üzüntüyü paylaşmak isteriz.
Yaşadığımız bu zorlu süreçte en önemli önceliğimizin, çalışanlarımız ve yüklenicilerimizin sağlık ve güvenliği olduğunu bir kez daha hatırlatmak isteriz.

Yaşanan bu elim olayın hemen akabinde bölgedeki çalışanlarımızla ivedilikle iletişime geçerek, acil durum planımızı devreye aldık ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi verdik. Anagold acil durum müdahale ekipleri ve AFAD birimlerine yapılan acil bilgilendirmeden hemen sonra, olayın meydana geldiği bölgede gerekli güvenlik önlemleri alınırken, tüm müdahaleler için hızlıca aksiyona geçildi.

Tüm faaliyetlerinde çalışan sağlığı ve güvenliğini merkeze alan bir kuruluş olarak bu zor zamanlarda da hem çalışanlarımız hem de paydaşlarımız ile birlik ve beraberlik içinde hareket edeceğiz. Yaşanan bu elim olayın etkilerini en aza indirmek için gerekli tüm adımları atmaya devam ederken, olayın ivedilikle açığa kavuşturulması için tüm imkanlarımızı seferber edeceğiz.

Şeffaflık ilkemiz kapsamında gerekli merciler ve kamuoyunu gelişmelerle ilgili sürekli bilgilendireceğimizi kamuoyuna saygıyla duyururuz.”

AFAD’dan açıklama

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Erzincan’ın İliç ilçesindeki bir maden ocağında meydana gelen toprak kaymasına ilişkin bazı il AFAD ekiplerinin bölgeye sevk edildiğini bildirdi.

Başkanlıktan yapılan açıklamada, “Bugün saat 14.00 sıralarında Erzincan ilimiz İliç ilçesinde bir maden ocağında toprak kayması meydana gelmiş olup göçük altında vatandaşlarımız olduğu bilgisi alınmıştır. Olay bölgesine Erzincan, Erzurum, Sivas, Rize, Malatya, Giresun, Diyarbakır, Tokat ve Tunceli il AFAD müdürlüklerimizden personel sevk edilmiştir. Gelişmeleri takip ediyoruz.” ifadelerine yer verildi.

CHP’li Karabat’tan dönemin bakanı Murat Kurum’a suçlama: O gün Bakanlık koltuğunda oturan Sayın Kurum görevini yapsaydı bugün bu facia yaşanmayacaktı

CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat; İliç’te faaliyet yürüten şirketin AK Parti tarafından kollandığını ileri sürerek; “2022 yılında dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı, şimdinin İBB Başkan Adayı Murat Kurum’un himayesinde korunup kollanan bu şirketin yarattığı ilk facia değil bu!” dedi. 2022 yılında kapasite artışı yapan maden şirketinin söz konusu projesinin, felaket riski taşıdığının hem ilgili STK’ler hem de kendileri tarafından defalarca dile getirildiğini hatırlatan Karabat; “Ancak sorumsuz yöneticiler bu uyarıları asla dikkate almadılar. Ve söz konusu tesise;  deprem, su kaynakları ve nehirlerin korunması bakımından bilimsel gerçeklere aykırı olarak çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca Nihai ÇED Olumlu kararı verdiler” dedi. 2022 yılında söz konusu maden sahasında sızıntı yaşandığı ve şirkete ceza kesildiğini ifade eden Karabat, gerçekleşen kapasite artışına ve sızıntılara ilişkin o dönemde Sayın Kuruma TBMM kanalıyla soru önergesi verdiğini ifade ederek şunları söyledi: “Yazılı soru önergelerimiz, TBMM sitesinde duruyor. 2022 yılında da risklere dikkat çektik. Önlem alın dedik. Ama maalesef uyarıları dikkate almadılar.”

Karabat, “O gün Bakanlık koltuğunda oturan Sayın Kurum görevini yapsaydı bugün bu facia yaşanmayacaktı. Yıllardır bölgede faaliyet gösteren maden şirketinin bu faciada payı neyse bunlara göz yuman Başta AKP hükümeti ve dönemin Bakanı Murat Kurum’un da sorumluluğu o kadardır.” dedi.

Fırat’a koruma: Sabırlı Deresi’nin Fırat Nehri’ne ulaştığı menfezin kapakları kapatıldı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Erzincan İliç’te maden ocağında meydana gelen toprak kayması sırasında akan malzemenin Fırat Nehri’ne ulaşmasının engellenmesi amacıyla Sabırlı Deresi’nin Fırat Nehri’ne ulaştığı menfezin kapaklarının kapattırıldığını bildirdi. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Erzincan İliç’te meydana gelen maden kazasında toprak altında kalan işçilere bir an evvel sağ salim ulaşılmasının temenni edildiği belirtilerek, devletin tüm imkanlarıyla sahada olduğu ifade edildi. Arama kurtarma çalışmalarının AFAD koordinasyonunda devam ettiği bildirilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

Bununla birlikte toprak kaymasının hemen ardından Bakanlığımız merkez ve il müdürlüğümüz denetim ekiplerini bölgeye ivedilikle sevk ettik. Toprak kayması sırasında akan malzemenin Fırat Nehri’ne ulaşmasının engellenmesi amacıyla Sabırlı Deresi’nin Fırat Nehri’ne ulaştığı menfezin kapaklarını kapattırdık. Ekiplerimiz sahada çalışmalarını sürdürüyor, gelişmeleri hassasiyetle takip ediyoruz.

“Fırat’a ulaşması acilen önlenmeli”

Gazi Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Süleyman Pampal, Erzincan’daki altın madeninde yaşanan toprak kaymasının ardından yaptığı değerlendirmede, “Bu bizim için sürpriz değil” dedi. Habertürk’e konuşan Pampal; “Bu işlenmiş topraktır. Altının çıkarılması için işlenen zehirli siyanürlü madde ve onun için kimyasal kullanılan, altını ayırmak için işlemden geçirilen toprak bu maalesef. Üst üste yığılmış bir dağ gibi bir yığın olmuş. Bu mevki Fırat Nehri’ne de 700-800 metre mesafede, çok yakın. Fırat’a karışması demek bütün yaşamın bitmesi demek. Fırat’a ulaşması acilen önlenmelidir. O vadinin önü kapatılmalıdır” şeklinde konuştu.

TMMOB: Facia geliyor dedik, facia geldi

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Anagold Madencilik tarafından işletilen Erzincan’ın İliç ilçesindeki Çöpler Altın Madeni’nde toprak kaymasına ilişkin açıklama yaptı. Açıklama şöyle:

Erzincan İliç Çöpler Altın Madeninde yaşanan facia, göz göre geliyorum diyen bir faciadır. 6 Aralık 2023 tarihinde İliç’de açtığımız iki ayrı davanın bilirkişi keşfindeydik. 2. Kapasite artırımı için Bakanlığın verdiği ÇED olumlu kararı ve Açık ocak işletme genişletmesi için verilen ÇED gerekli değildir kararına karşı açtığımız davalardı. İliç Çöpler Altın Madeni işletmesi kapatılmalıdır ve rehabilite çalışmalarına başlanmalıdır dedik. Facia geliyor dedik… Facia geldi… Öncelikle işçilerimizin sağ salim kurtarılmasını diliyoruz, geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Teknik ekibimiz ile bölgeye gitmek üzere hazırlık yapıyoruz.

İliç’teki madeni soruşturan ilk isim olan ve bu yüzden tutuklanan eski başsavcı İlhan Cihaner: Orada en başından beri şaibe var

Erzincan Cumhuriyet Başsavcısı olduğu dönemde, FETÖ’cü savcı  Bayram Bozkurt ile Anagold şirketi arasında rüşvet alışverişi olduğunu kayıt altına aldıktan sonra tutuklanan İlhan Cihaner; İliç’te yaşanan toprak kayması ve göçüğe dair Bianet’e değerlendirmelerde bulundu. İliç’te kuruluşundan beri şaibeler olduğunu söyleyen Cihaner “Orada soruşturma başlattığımda, maden şirketi tarafından ilgili kişilere rüşvet verilerek ruhsat alındığı, çevre değerlendirme raporunun manipüle edildiği ortaya çıkmıştı. Ancak maalesef daha sonra bu soruşturmaların etkin bir şekilde yürütülmediğini gördük” dedi. Cihaner, yürüttüğü rüşvet soruşturmasının ardından Ergenekon davasında tutuklanmış FETÖ’cü savcı Bayram Bozkurt da ‘Efe’ kod adıyla gizli tanık olarak, Cihaner aleyhine beyanlarda bulunmuştu.

Cihaner sözlerini şöyle sürdürdü:

Erzincan’daki altın madeni kuruluşundan itibaren şaibeli. Yani sadece siyanürle altın çıkarma projesinin ortaya koyduğu riskler, tehditler açısından değil. Örneğin bir siyasiyi kendisine ortak ederek işlerinin ‘yolunda gitmesini’ sağladı. Bu şirketin ortakları siyaseten güçlü isimlerden seçilmiş. Bunların etkisi olmadığını söylemek herhalde saflık olur.

Doğanın Çocukları Çalık Holding’in önünde

Doğanın Çocukları adlı ekoloji grubu, gece Çalık Holding’in önünde yaptıkları açıklamada “Erzincan #İliç‘te yaşanan maden faciasının ardından bu katliamın en büyük ortaklarından biri olan Çalık Holding hesap verecek! Çalık Holding de Anagold Holding de kapatılacak!” dedi.