Alevi Örgütlerinin Erdal Erzincan’a İtirazı Olacak mı?

Erdal Erzincan, “Aleviliğin lisanı hal dilidir, ibadet dili ise Türkçe’dir,” diye sosyal medyada yaptığı paylaşımla, ciddi tepkilere yol açtı. Elbette eleştiri sınırları içinde kalan itirazlar önemlidir. Bu durumda, halk ozanlığı yanında konumu gereği bir hafıza kişisi de olan Erdal Erzincan’ın, savunduğu görüşleri gözden geçirmesi beklenir.

Ancak sergilenen tepkilerde öne çıkan yaklaşım, salt ağaçlara bakıp, ormanı görememe halidir. Oysa yalnızca sorunlu, ya da hatalı bir söyleme odaklanırsak, düşünme biçimimiz salt tepkisel kalır. Bu durum, uzun vadede düşünsel kapasiteye ket vuracağı için, alternatifler üretmeyi sekteye uğratır. Alternatif geliştirmek, itiraz edilene karşı bir çözüm önerebilmek ve adım adım
inşa edebilmektir.

Erdal Erzincan’ın paylaşımında asıl sorun, dile dair olduğuna göre sormak gerekir: Ulus devletin tek dil politikasına karşı, Alevi kurumları çok dilliliği esas alıyor mu? Hakk’a yürüyen can için erkân yürütülürken, O’nun ana diline, bağlı olduğu Ocağa bakılıyor mu?
Ocağın Pirleri, Uluları anılıyor mu?

Ne yazık ki buna olumlu bir yant vermek çok zor.

Peki, genel Alevi toplumsallığının günümüzde Cemevlerinde erkân dili neden salt Türkçedir? Tamam, Türkçe ulus devlet dayatmasıdır. Erdal Erzincan’ın, “İbadet dili Türkçe’dir,” görüşü resmi ideoloji tezidir, temelsizdir. İyi de, buna alternatif olması gereken Alevi örgütlerinin durumu çok mu farklı? En başta Avrupa’da Cemevlerinde hiç değilse Hakk’a yürüme erkânlarında neden çok dillilik esas
alınmaz?

“Yol bir sürek binbir” düsturu bunu gerektirmez mi? Biliniyor, Kürtçe Kurmanci ve Kırmanci konuşulan Rea Haq itikadının kültürel coğrafyasında, insanlar kendi kutsalları ile anadillerinde hemhal olurdu. Dersim yaşlılarının tahayyülünde Xızır, Munzır, Duzgı, Qureyş, Bomasur; dahası cümle evliyalar ve Yol uluları Kurmanci ve Kırmanci konuşurdu. Toplum anadilini, Xızır’ın dili bilirdi. Madem öyle, bu toplumun, anadilinde oluşturduğu anlam dünyasının korunmasında Alevi kurumları ne kadar sorumlu davranıyor.

Evet, Erdal Erzincan’ın dile dair söylemini kabul etmiyoruz. Ancak salt reaksiyoner yaklaşımlar kısa vadede sorunun görünür nedenlerini teşhir etse de, uzun vadede çözüm kapasitesini sınırlayan tepkisel bir düşünme biçimi oluşturur. Oysa sürdürülebilir çözümler, yalnızca eleştiri ve itirazdan değil, alternatif çözümlerin geliştirilmesinden doğar. Bunda da birincil sorumluluk Alevi örgütlülüğüne düşüyor.

Yani bu kapsamda demeleri gerekir ki, “Erdal can ayıptır, günahtır. Türkiye’de Alevi canların önemli bir kesimi daha düne kadar Kürtçe ve Antakya bölgesinde Arapça dışında bildikleri bir dil yoktu. Devlet, dillerini yasakladı. Biz de Cemevlerimizde yer vermeyerek bu tuzağa düştük.

Önce özümüzü dara çekip, hiç değilse kendimizden doğru haklarını teslim etmemiz gerekir.” Eğer Alevi örğütleri böyle bir adım atabilirlerse, kuşkusuz Erdal Erzincan’ın dile getirdiği görüşlerin dayandığı zemin de ortadan kalkmış olur. Bunu yaparlar mı?

Alevi örgütleri en başta bu konuda bir ilk adım atarak özünü dara çekip Hakikatle buluşmadıkları sürece, yaşanan her sorunda salt reaaksiyoner davranışlar sergilemekle kalınacağı çok açık. Sonuçta bu reaksiyonerleğin temel argümanı da, “Vakti zamanında nine
dedelerimiz erkânlarını anadillerinde yürütürdü,” demek olacak.

Elbette bu bir HAKİKAT.

Peki, bugün!

Peki, sürekte tekleşen Alevi toplumunun içine düşürüldüğü hal!

Özcesi, Erdal Erzincan’ı eleştirirken salt tarihsel referanslara yaslanmadan, günün gerçeklerine de bakmak, alternetifler için yeni bir çıkışın ilk adımı olabilir.