“Uzun Adam”ın* ‘1919’ Şiirine Nazire
***
Ben de dünyaya bir idare lambası altında geldim
Yeryüzü soğuk savaş döneminden geçiyordu
Dünya ne haldeydi hiç bilmiyorum
Yalnız benim de başımın üstünde
Mendil boyunda bulutlar vardı
38’de dedemin yanan konağını değil dağdan
Hiçbir yerden seyretmedim
Çünkü daha yoktum
O kafile kafile insanları
Dağa bayıra ormana kaçanları
Kızları Kızılbaşları Kırmançları
Onları kovalayan askerleri
İlk topu ilk tayyareyi
Anamın ağır makinalı karşısındaki şaşkın bakışlarını
Bu yüzden hiç görmedim
Zeykı dedemin kız kardeşiymiş dulmuş
Konağı o bekliyormuş
Ben çaresiz bir kadınım
Bana kim ne yapar ki diyormuş
Ama kumandan onu askerin önüne katmış
Eziyetle tacizle tecavüzle götürüp
Dere Semku dedikleri mıntıkada
Odun yığınına atıp yakmış
Bu yüzden yedi kardeşin yedi ayrı yerden kopup gelerek
Kurduğu ve sonra çil yavrusu gibi dağıldığı
Dağlı bayırlı köyümün
Sürekli aranan ve bir türlü ele geçirilemeyen
Dedem yüzünden kerelerce yakılarak
Yerle yeksan edilmesini
Hiç mi hiç görmedim
Bizimkilerin evlerine düşen yaz güneşini
Temmuz sıcağını eylül rüzgârını ve
Yangını hiç görmedim
Rivayet odur ki milisler hariç her türden insanıyla
Halkım dağa kaçmıştı
O kırımdan o kıyımdan o hay u huydan
Çaylarımız dağlarımız ve pınarlarımız
Kurtulmuştu bir tek
Yanmış yakılmış ekinlerimize bir akşamüzeri
İnsanlarımız inmiş
Yangından artakalan ne varsa yemişler
Açlıktan ölmemek için
Kursaklarında bir parça bir şey olmadığı halde
İnsanlar hâlâ ayaktalarmış
O gün ben daha yoktum
Dünyayı ve insanları tanımıyordum
Doğumuma kafa kağıdımda 1959 demişler
Ama asıl tevellütüm 57’ymiş
Ah edip inleyen Yusuf’um da ahu gözlü anam da
Öyle derdi
Bilmeyi öğrenmeyi ve ağlamayı
Çok sonra öğrendim
*İlhan Berk.
(Bir denemesinde kendini “Uzun Bir Adam” diye tarif eder.)
