Dersim Emek ve Demokrasi Platformu, 1937-38 Dersim Olayları kapsamında idam edilen Seyit Rıza ve altı Dersimli ileri gelenin ölümünün 88. yıldönümü dolayısıyla bir açıklama yayımladı. Platform, 15 Kasım 1937’nin “yalnızca bir kişi değil, bir halkın, bir kültürün ve bir inanç dünyasının hedef alındığı” bir tarih olduğunu belirterek yüzleşme çağrısını yineledi.
Açıklamada, 1937-38 döneminde yaşananların hâlâ adalet bekleyen bir hafıza olduğu vurgulanarak, “Kefensiz yatanlarımızı saygıyla anıyoruz. Anıları ve bıraktıkları mücadele mirası huzurunda dardayız” ifadeleri kullanıldı. Platform, dönemin uygulamalarını “soykırım politikaları” olarak nitelendirerek, Dersim’in hem Kürt hem Alevi kimliği sebebiyle ağır saldırılara maruz kaldığını savundu.
Açıklamada, bölgede yürütülen askeri operasyonlarda sivillerin hedef alındığı, cenazelerin kaybedildiği ve çok sayıda çocuğun ailelerinden koparıldığı iddia edildi. Seyit Rıza, Resik Wusen, Wusené Seydi, Fındık Ağa, Hesen Ağa, Hesené İvrayimé Qıji ve Aliyé Mırzé Sıli’nin “savunma haklarının tanınmadığı bir yargılama sonucu idam edildiği” ifade edildi. Platform, idam edilenlerin mezar yerlerinin hâlâ açıklanmamış olmasını “süren bir hak ihlali” olarak değerlendirdi.
“Sözde yüzleşme söylemleri politik hesaplara kurban edildi”
Platform, iktidarların yıllardır Dersim’in acılarını siyasi amaçlarla kullandığını belirterek, “Ortada ne açılmış arşiv vardır, ne bulunmuş kayıp çocuklar, ne de gerçek bir özür” açıklamasında bulundu. Bugün de Dersim’in “maden projeleri, barajlar, kayyım uygulamaları ve kültürel baskılarla” karşı karşıya olduğu savunuldu.
Açıklamada, Seyit Rıza’nın “Ayıptır, zulümdür, cinayettir” sözlerine atıf yapılarak, bu sözlerin muhatabının yalnızca tarih değil, günümüz siyasi yaklaşımı olduğu ifade edildi.
Platformun talepleri
Dersim Emek ve Demokrasi Platformu, yıllardır dile getirilen taleplerini yeniden sıraladı:
-
Seyit Rıza ve diğer idam edilenlerin mezar yerlerinin açıklanması ve cenazelerin Dersim’e naklinin sağlanması
-
Arşivlerin açılması ve Dersim isminin iade edilmesi
-
Sürgünlerin, kayıpların ve ailelerinden koparılan çocukların akıbetlerinin açıklanması
-
Asimilasyon, zorunlu göç, doğa tahribatı ve her türlü şiddet politikasının son bulması
-
Devlet tarafından açık, resmi bir özür ve yaşananların tanınması
Platform, “Eşit yurttaşlık hukukunun ancak nitelikli bir yüzleşmeyle sağlanabileceği” çağrısını yineleyerek açıklamasını sonlandırdı.
