Alpin ekosistemin vazgeçilmezi ve kayaların usta tırmanıcısı olan büyük otçul bir memeli olarak bilinmektedir. Kafatasından dik olarak çıkıp uç kısmına doğru çengel gibi içe bükülen boynuzlarından dolayı bu adı almışlardır. 2 bin metreden yüksek alanlarda yaşamaktadır.
Rengi kışın siyah, yazın ise açık soluk veya turuncuya yakın kahverengidir. Sırtında omuz başından kuyruğa kadar siyah bir şerit uzanır. Ağız kenarından göz arkasına kadar yanakta genişçe siyah bir şerit bant bulunmaktadır. Tırnaklarının altı kalın olduğu için sarp kayalıklarda rahatça hareket edebilirler.
Erkek keçilerin daha kalın olan boynuzları 25-30 santimetre uzunluğundadır. Dişilerin boynuz uçlarının yaptığı açı geniş; erkeklerinki ise daha dardır. çengel boynuzlu keçi genellikle yazın alpin çayırlıklarında beslenmekte ve buraya yakın olan tehlike anında kaçabilecekleri sarp kayalıklarda yaşamaktadır. Kışın ise karın az toplandığı ve daha ılık olan kuytu yerleri veya sarp sırtları tercih etmektedirler. Çok sıcak havalarda serinlemek ve dinlenmek için kar veya buzulların üstünde yatarlar.
Sabahın erken saatlerinde ve akşam serinliğinde otla beslenir, diğer zamanlarda dinlenirler. Beslenirken çok seçicidir. Su ihtiyacını yediği besinlerden karşılayan çengel boynuzlu keçi, kışın ağaç ibreleri, eğreltiler, çalılar ve yosunlar; bahar ve yazın ise taze sürgünler ve alpin bitki türleri ile beslenmektedir. Yükseklerde yaşamak için sağlam bir kalbi bulunan çengel boynuzlu keçinin 3500 metre yüksekliğe uyum için alyuvar yapısı da normalin çok üstündedir.
Sivri tırnakları sayesinde buzda da hareket edebilir. Kışın karda enerjilerini verimli kullanmak için birbirlerini izlerler. Son yıllarda grup büyüklüğü beşe kadar düşmüştür. Güvenlik için sürüler halinde otladıkları ve aralarından birini gözcü bıraktıkları saptanmıştır. Bulunduğu yerden 2-3 metre yukarı ve 6-7 metre kadar ileriye atlayabilirler.
Çok iyi bir koşucu tırmanıcı ve gözlemcidirler. Çok iyi koku ve görme duyularına sahiptirler. Son yıllarda kaçak avcılık tehdidiyle karşı karşıyadır. Tiz bir sesi olduğu saptanmıştır.
Kaynak: Kültür Portalı
