“ Nuştoxîya mi parçeyê de
xoverdayişê azadîya miletê min a.”
Munzur Çem, cigêrayox, nustox, roşnvîr û welatperver bî. 1970î ra hata na dem serba zonê xo, zagonê xo, îtiqatê xo û kamîya xo gurîya. Nas û dostê ey helbet nê marifetûnê ey zonenê, hama hete ra kî însanetêna ey goynenê.
Munzur Çem, serra 1945îne de dewa Gêxî Qurze de amo rîyê dina. Mektebo verên Seterî de, mektebo mîyanên Qisle de wendo. 1962 de Erzirom de kewto Kolejê Weşîye û 1966 de Dîyarbekir de qedêno. Serra 1971î de kî Anqara de mektebê Îqtîsad û Tîcarî yo Berz de wendo û 1975 de qedêno. Serra 1980î de, verê cuntaya leşkerîye welat ra vejîyo, şîyo Ewropa. Ravêr şiyo Almanya, dima 1984îne de şîyo Swêd û uca îltîca kerda. 1996îne de reyna cêro ra Almanya. A roze ra nat weşîya xo Berlîn de ramitêne.
Namê Munzur Çemî raştiye de Hüseyin Beysülen bi. 2016îne de serva cenaza Daîmî Bektaşî ke ame Erzingan mi hona nêzanitêne. Otelo ke mendibi uca de mi resepsîyon de Munzur Çem ke pers kerd bî eskera. Huranayişê ma serî ke ame zaf huya: “To rind ke namê min ê bînû nêzanena, înû ke bizanitêne to pêro-pîya moritêne” vake. Erzingan de meyîtê alvozê xo ebe kirmançkî da we. Ey zaf rojnameyû û kovareyû de zovîna nameyû ra nusteyî nusnayibi. Nînû ra tayê; Bavê Şilan, Mîrzalî Çimen, Derweşê Mîrza Hüseyin Toprak, Ahmet Taş, Süleyman Dilan ûêb.
Munzur Çem, Berlîn de sazkerdoxanê Kurd-PENî ra jû bî. Ey be alvozûnê xo serra 2001î Berlîn de Înstîtutê Ziwan û Kulturê Kirmancî (Zaza)-Berlîn na ro. O, ronayoxanê Grûba Xebate ya Vateyî ra jû bî û tede redaktorîye kerde. Kitabûnê ey ra tayê; “Hotay Serra Usivê Qurzkizî” (1992). “Tayê Kilamê Dêrsimî” (1993), “Ferheng Kurdî-Tırkî (Zazakî)”, (1994), “Gülümse Ey Dersim” 3 cilt (1996), “Ekmeği de Yaktılar” (1997)”, “Kulê 38î” (1998), “Luye Be Biza Kole ra” (1998), “Dersim’de Alevilik” (1999), “Tanıkların Diliyle Dersim 38” (1999), “Hawara Dêrsimî” (2003), “Türkçe Açıklamalı Kırmancca (Zazaca) Gramer” (2003), “Hewnê Newroze” (2005), “Gula Çemê Pêrre” (2007), “Dêrsim Merkezli Kürt Aleviliği” (2009) ûêb. Munzur Çem leyê nê kitabû de meqaleyû, şanikû, klamû û lawukû ser o kî zaf emeg dayîbî.
Mi, Munzur Çem eke xelet nêson ravêr 2012ine de Xoza ya 12. Munzurî de panel de dî. Dima deva-deve di saete stad de pîya movet kerd. Ma ke cîya bîme mi ci ra vatîbî: “Rind ke mi to nas kerda, rind ke ti roşnvirê qomê ma wa.” Nê qesû ser o mi ra: “Nê nê bira hen mevaze, çike ez nê qesû ra şerm ken”, vake. Çimê mi de tayêna bî pîl. 11yê çele 2014 de Anqara de ‘Konferansê Dersîmî’ de ma reyna ameyme têlewe, qesey kerd. Mi hata na dem serba nustewûnê xo zaf nustoxû û hunermendû de qesey kerd, hama jê Munzur Çemî astereyê xo şîren jêde kes nas nêkerd. Bîlan bî, mamosta bî, hetê zagonê xo ra derya bî, hama zaf kî zerretenik bî. Ey ke qesey kerdene mi henî zanitene ke mordemê tarîxê verênî qesey kenê. Welatê xo rê hakîm bî. Vira xo zaf zalale bîye. Kotî kamjî sanike vajîya, koti, kam, kamjî klame-lawuke vata, kamjî mesele kam qesey kerda pêro zanitêne. O, xezna kirmancîye bî.
Munzur Çem, 11yê Gaxanê 2022 de Berlîn de tarva ondêro qenserî ra şî heqîya xo. 2018î ra hata merdene mucadela kerd, hama ondêr na rey zor kerd. Mi înternet serî waşt ke tey jû roportaj bikerî. Cavê xo de, mi rê nîya nusnayîbî: “…Mi persê to wendî, xeylê ki fikirîya, hama hem teqeta mi çin a hem kî konsantrasyonê mi zaf xirav o. No sebeb ra naye de besenêken cewabê persanê bidîne, qayîtê qusirî meke. Mi ke no hengeme vîyarna ra, restanê weşîya xo o taw qesey kenîme…” Naşîv nêbî, se vajîme, hardo dewres xo bigoyno.
Oxir bo mamoste ma wo delal, to ma rê çila roştîye nêro, omid ke endî to kî mîyanê roştîye der a. Cayê to zerriya qomê to de qeyîm o.
