Îzan u Rawa qomê ma de kâînat, ebe riza u îqrar amo pê ra nîştene. Çerxê kâînatî îqrar ser çerexîno… Mana xo na wa ke; des u heşt hazar alemî de, her zerre u mîsqalî de zereweşîye esta. Her âlem, îcavê raştîya xo ser çerexîno. Çerxê na kâînatî de îson bîyo tê ra, o aynê kâînatîyo. Yane îson berê dara kâînatîyo. Naye ra kî na âlem de kemalê Haqî îsonî de tecellî kerdo. Hama îsono ke vame, o wo ke kemalê Haqî zoneno, weşîya xo kemalê haqî ser, zereweşîye ser rameno o keso… İsono ke vame gereke xo de, çe xo de, qomê xo de, têde îsonetînî de, kaînatî de yar bo.
Xora ke kâînat Cemalê Haqîyo; zoneme ke her milet, her zon kemalê Haqî ra wo, kemalê Haqî ra tecellî kerdo. Kamo ke ju miletî re, ju zonî re dismenenî keno o kes Haqî re dismenenî keno.
Ebe na îzanî, ebe na zonayîş u raye ra, rayberunê na raye wasto ke nîzam u qomenîya zereweşîye tê ra bo. Zulumat; hukim u hukim kerdena, rawa zulumatîya, rawa zalimuna. İzan u nîzamê zereweşîye kemalê haqî ra yeno, rawa îsonetenîya…
Keso ke zereweşîye ser, yarenî ser; yane kemalê Haqî ser rawa xo/weşîya xo nê rameno, yî îsonetenî ra nasivê xo nê guroto, wu zalimê zulumatîyo…
Zulumat Dîna Gureta Xo Ver
Ewro ke nîyada, vîneme ke zulumat hem hetê îzanî ra hem kî hetê nîzamî ra dîna gureta xo ver. Dîna zalimu dest vêsana. Çor kosê dîna de şîn u şîvano. Masum u pakî, ma u pî werte gonî u gonasir de mendê. Dewleta ke vanê, çor kosê dîna de nîzamê hukum kerdena, nîzamê zulumatîya. Hete ra xeyle dewletî, hete ra qetîlê ke nînu çor hetê dîna ra dê are, Verbaroza Wertîye de Je vergê fekegoneyînu serê qomu de bîyê top, miz u dumano.
Gereke îson vere coyî xêr- xeta xo bizono. Raşta, hem emperyalîştî hem kî dewletê dormî fizilenî kenê tê ra hama qe xeta sarunê na welatu çîna?
Werte na miz u dumanî de Kirmancu est xo ver, neçe cirm ont, vergerenîya îzan u nîzamo de neweyî kerde, werte qomunê Rojavayî de haştîye kerde tê ra. Nu îzan u nîzam, İzan u nîzamo de kamil bî, werte saru de çeverê zereweşîye hevena kerdbî qawus.
Îzan u nîzamo ke Rojava de ca bîyo, mazlum u nêçaru re, demoqrat u şoreşgeru re wes ameybî hama na bîyayîsu ra ters kewt zere zorbazu. Hem emperyalîştî hem kî dewletê na dormewu na nîzam u îzanê newe ser qesa xo kerde juye, ebe destê Tirkîya be çetewu ra kerd ke werte ra wedare. Hete ra jumîn de sare oncenê, hete ra tifong erzenê jumînî hama mesela Kirmancu de qesa xo kenê juye… Hete ra menfaatê nînu jumîn de esto, hete ra kî nîzamo ke Rojava de nîyo ro ser ba pêrunê rind nîyo. Pêro pîya dismenê îsonetenîyê, zalimê zulumatîyê. Haştîye, xoserîye, têdustîye nêna re menfaat u kerdenunê nînu. Hên eskera, pêro pîya, verê çimunê homete de kenê ke Kirmancu welatê Kirmancu ra, harde xu yê hazar serru ra tever kerê, qetîlunê xo bîyarê teyî ca kerê. Awa ke awsena na polîtîqa ama qewul kerdene, Kirmancî hete ra yenê qir kerdene, hete ra kî se hazaru ra kes bîyo goçber tenge oncenê.
Wayîrê qir kerdîsê Ezîdîyu, kulî Kirmancu, Asurî u Sûryanîyu, yê Ehlî Haqu, Şîîyu, Sunnîyu be yê miletê bînu rinda rind bîyo eskera. Çîyena bîyo eskera; gereke sarê na welatu kî jubîyayîsê xo ronê, pêro pîya xo biseveknê, ebe zereweşîyê nîzamê xoserî u têdustîye ronê.
Bê siko ke Kirmancî erzenê xo ver, xoverdayîsê xo her ke şî kenê çîp, ewro kî meste kî dawa u welatê xo re wayîr vejînê. Bêbexte ke Kirmancu re honde nêqenî kenê rîyê xo tima şîya maneno, ewro kî meste kî îsonetenî noletî ana re kerdenunê yînu. Na qesa sire serestena Rojavayî de bîye eskera, çor kose dîna de îsonetenî uste ra payî, na kerdenunê zorbazu be emperyalîstu qewul nê kerde.
Kam sa vano vazo, ebe xoverdayîsê Rojava ser ba îsonetenî çevero de newe bîyo ra, jubîyayîso de newe nîyo ro, endî çor hetê dîna ra kî îqrarbendê na jubîyayîşî estê. Tesîrê na jubîyayîşî kî endî xora Verbaroza Wertîye de nê maneno, çor hetê dîna de roşt dano rawa xoverdayîsunê xoserî u têdustenî.
Sey Rizayî Zerê Mazlum u Nêçaru de Cayê Xo Gureto
Na nejdî de partîya de faşîste mûracaatê valîyenîya tuncelîye kerd ke Heykelê Sey Rizayî meydanê Sey Rizayî ra wedarîyo… Na partîye dismena îsonetenîya. Raştenîya Dersîm’î qewul nê kena, tuncelîya ke name u projeya azbirnayîsîya bekçîyenîya yî azbirnayîşî kena. Ebe na azbirnayîşî bena sa, vana eserê cumhurîyetîyo… Raşta! Na kerdene, kerdena cumhurîyete azbirnayîşkarîya. Wayîrê na kerdenu kî azbirnayîskarîyê. Dersîm, namê ju tarîxîyo, namê ju qomenîyo, namê ju kultirîyo, namê ju îqrarîyo.
Fam u îzanê bêbextî u bêîqraru nê reseno na qesa. Çike nînu îsonetenî ra nasivê xo nê gureto.
Zalimê zulumatîyê… Gonîya mazlum u nêçaru destê nînu de ra, noletîyê, noletî manenê.
Bêbexte ke werte ma ra vejîyê, yînu ra sa vajîme? Çor rozê na dîna yê. Herkes dewrê xo rameno, dime ra terkneno sono Haqîya xo. Noletîyê ke bîyê kelpê verê çeverê zulumkaru qeretê yînu kenê, derd dawa nînu çika? Qeretê azbirnayîskaru kenê, qewet u îmkanunê zulumkaru meteris cenê, her ju çîye saneno rîyê xo ver son u sodir Kirmancu re dismenenî kenê. Sey Riza esqo, namê xoserenîyo, wu wayîrê îqrarîyo! Sima yê ke bêbextenî kenê; xo vîra mekerê ke hem ewro, hem kî mestewu de name sima ebe noletîye yeno dekernayene!..
Sey Riza zere kulî mazlum u nêçaru de ca bîyo, rawa xoserenî u têdustenî de bîyo roştî. Sey Rizay vato Haq, haqanîye! Sey Riza wasto ke qomê xo bisevekno, qomê xo ebe raştîya xo weşîya xo biramo, xoser bimano!.. Dawa sima çika? Fekê sima goneyîno, destê sima de gonî esta, sima neçe şîn u şîvan kerdê tê ra. Sima noletîyê, noletî manenê. Raşta, tenge de rîme hama Kirmancîye pay ra manena, Sey Riza kî Rayberê ma wo. Huzirê Rayberê xo de dare de rîme…
Silo Qiz Şî Haqîya Xo
Her milet emeg u berê hazar serruno. Roza ewreyene de çixa ke taye bîyê qulê modernîte wa qapîtalîstenî vanê îcavê qomenî çîno, ma zoneme ke qomenî raştîya îsonetenîya. İsono ke vanê ebe qomenî bîyo tê ra, ebe qomenî weşîya xo ramita. Werte her qomî ra taye keşî estê ke kamîye u kultirê yî qomî temsîl kenê.
Silo Qiz kî kamîye u kultirê ma temsîl kerdene. O xezna zonê ma bî, xezna tarixê ma bî. Eyî, mêrasê hazar serru ardenê ra zu. O saîr bî, o tarix bî, o zonê ma bî. Eyî derd u kulê zerê ma, omedîya ma, esq u sewda ma, kamîya ma ardene ra zu, temsîl kerdene.
Îsone ma wo ke weşîya xo kamîya xo de ramitene, qimet u xatirê Silo Qij be saîrunê ma yê bînu zonene. Neslê ma modernîteyî ra, azvurnayîsî ra xeyle xeyle nasivê xo guretbî. Hata ke ma xo zona, tesîrê azvurnayîs u modernîte wa qapîtalîstu ra xeleşayme ke xeyle kamilê ma şî haqîya xo, xezna u mêrasê qomê ma kî tey şî… İlam îlam ke azê mabeynê 1970 u 1980’î raştîya qomenîya xo ra zof kewt durî. Çixa ke taye ma name Kirmancîye ra kewtbî ra raye, ewro ke nîyadame yî kî kem mendê. Zoneme, fedakârenîya yînu, emegê yînu, cirmo ke yînu onto nêno hesav kerdene. Çîye esto ke xeyle çî kem mendo. Çewres serru ra dime nîyadame ke qomê ma hona rinda rind jubîyayîsê xo ro nê no, kamil u zonaxê ma hona bêwayîrîyê…
Ma nêşkîyayme ke Ap Silemanî re kî wayîr bivecîme. Tenge de rîme, kamilê ma, zonax u saîrê me, çeyê ke cirm onto, oncenê bêwayîr manenê…
Emegê sima, cirmo ke sima onto, oncenê xatirê Raa Haqî ra wo. Sima zerê qomê ma de, aql u tarixê qomê ma de cayê xo gureto. Coru sima xo vîra nê kemê. Ma sima ra rajîme, Haq rajî bo… Sima kî ma xatirê cedê xo sanê. Zoneme ke kemîya ma zofa…
Ap Sileman, uxur bo torê!.. Ma sey mendîme… Huzirê to de dare de rîme. Gereke mêresê qomê xo re wayîr bivecîme.
Yilmaz Çelîk Emegdar u Îqrarbendê Kirmancîye Wo
Îzan u nîzamê îttîhatî qomê ma re azbirnayîs minasiv dîyo. Kerdenunê nînu ra ebe hazaru şîwarey ma re mêras mendê, roza ewreyene de kî zerê ma adir u kile wo, zulimê nînu na roze de kî dewam keno. Birayenîya ke ma îzan u nîzamê îttîhatî ra dîyo şîn u şîvano, hona kî nîya ro. Kame ma ra ke hevike buwa Kirmancîye yena, ver kenê ra ci ya qetil kenê, ya kî zîndanu de poynenê.
Na nejdî de huske soyne de birayê ma Yilmaz Çelîk, est zîndan. Neçe îsonê ma destê na zalimu de mendî, neçe kesê ma zîndanu de poynayî. Ma her ke qalê haştenî kerde, neçe zulim ard ra sare ma serde. Ma her ke qalê birayenî kerde, ma dî ke birayenîya nînu birayenîya Habîlî u Qabîlîya. Ma her ke qalê tê dustenî kerde, vake ma efendîme, sima ser hukmê xo ramemê.
Bira Yilmazî re wayîr vecîyayene, welatê xo re, kamîya xo re, îsonetenîya xo re, qomê xo re wayîr vecîyayena. Her hete ra rawa ma birna de, xora tek ju sada kilamunê ma bî, kenê ke rinda rind lal u kêr bîme!.. Ebe na tore mesaj danê saîr u sinatkarunê ma ke sire amo sima, kilam u şîwarunê qomê xo mevace, destanunê xoverdayîsî mevace. Xora ke sima raştîya qomê xo arde ra zon, ver keme ra sima kî…
Bira Yilmaz îqrarbendê Kirmancîye wo, îqrarbendunê xo re wayîr bivecîme!
Hûseyîn Ozan
