Dünyanın dört bir yanındaki mercan resiflerinde yaşanan beyazlama, okyanuslardaki resiflerin yüzde 84’ünü kapsayarak kayıtlardaki en ağır olay haline geldi.
Söz konusu bilgiyi, Uluslararası Mercan Resifi İnisiyatifi (ICRI) çarşamba günü yaptığı açıklamada duyurdu.
ICRI’ye göre bu, 1998’den bu yana kaydedilen dördüncü küresel beyazlama olayı ve 2014-2017 yılları arasında yaşanan ve resiflerin yaklaşık üçte ikisini etkileyen önceki beyazlama olayını da aşmış durumda.
100’den fazla hükümet, sivil toplum kuruluşu ve diğer paydaşların oluşturduğu ICRI, mevcut krizin 2023 yılında başladığını ve kötüye gidişin, okyanuslardaki sıcaklık artışına bağlı olduğunu belirtiyor. Ancak krizin ne zaman sona ereceği henüz bilinmiyor.
Mercanları korumanın yolu
ICRI yazmanlarından ve ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ne (NOAA) bağlı Mercan Resifi İzleme Programı’nın eski başkanı Mark Eakin, Associated Press’te yer alan habere göre, tabloyu şöyle değerlendirdi:
“Beyazlamaya yol açan ısı stresinin, küresel bir olayı tetikleyen eşiğin altına düşeceğini belki de bir daha göremeyeceğiz. Karşı karşıya olduğumuz durum, gezegenimizin yüzeyini ve okyanusların hayatı ve geçim kaynaklarını destekleme kapasitesini kökten değiştiriyor.
Mercan resiflerini korumanın en etkili yolu, iklim krizinin temel nedenine odaklanmaktır. Bu da büyük ölçüde, fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan insan kaynaklı emisyonların azaltılmasını gerektirir. Diğer tüm önlemler, kalıcı bir çözüm değil, yalnızca yara bandı niteliğindedir.”
Mercanlar hakkında
Beyazlama; deniz ürünleri üretimi, turizm ve kıyıların erozyon ile fırtınalardan korunması açısından hayati önem taşıyan mercanlar için ölümcül bir tehdit oluşturuyor. Mercan resifleri, yüksek düzeyde deniz biyolojik çeşitliliğini destekledikleri için “denizlerin yağmur ormanları” olarak da adlandırılıyor; zira tüm deniz türlerinin yaklaşık yüzde 25’i, mercan resiflerinin içinde, üzerinde ve çevresinde yaşıyor.
Mercanlar, parlak renklerini içinde yaşayan ve aynı zamanda besin kaynağı olan alglerden alıyor. Ancak uzun süren sıcaklık artışı, alglerin toksik bileşikler üretmesine yol açıyor. Bunun sonucunda mercanlar, algleri vücutlarından atıyor; geriye yalnızca bembeyaz bir iskelet kalıyor ve zayıflamış bu mercanlar, ölüm riskiyle karşı karşıya kalıyor.
Mercanların korunması ve onarılması yönünde çeşitli çabalar sürüyor. Hollanda’daki bir laboratuvar, Seyşeller açıklarından alınan mercan parçalarını çoğaltarak, ileride doğal resifleri yeniden canlandırmak amacıyla bir hayvanat bahçesinde yetiştiriyor. Florida açıklarında yürütülen başka projeler de yüksek sıcaklıktan zarar gören mercanları kurtarıp iyileştirdikten sonra tekrar denize bırakmayı hedefliyor.
Ancak bilim insanları, bu çabaların kalıcı bir çözüm olabilmesi için sera gazı emisyonlarının acilen azaltılması gerektiğini vurguluyor.
