1976 yılında Van’ın Çaldıran ilçesinden yaşanan depremden dolayı ailesi Gaziantep’e göç eden İbrahim Kaya, 6 Şubat’ta yaşanan depremin ardından doğduğu Gaziantep’ten, babasının doğduğu Van’a göç ediyor.
6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından yaklaşık 11 ildeki 13.5 milyon nüfusun 2 milyonu göç etti. Bu rakam, farklı kurumlar tarafından tahliye edilenler ile kendi imkanları ile gittiği illerde valilik ve kaymakamlıklara başvurarak kayıt yaptıran kişi sayısı. Kayıt yaptırmayanlar ile bu sayının çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor.
Göç edenler, ülkenin birçok bölgesine dağılmış durumda. Farklı illere yerleştirilen veya kendi imkanlarıyla ulaşan depremzedeler şu sıralar depremin şokunu atlatmaya, hayata tutunmaya çalışıyor.
Gaziantep’ten Van’a giden Kaya: Hiç kurtulamayacakmışsın gibi geliyor insana
Depremin etkili olduğu kentlerden olan Gaziantep’ten Van’a gelen Kaya ailesi de bunlardan biri. Eşi ve çocukları ile 10 Şubat’ta kendi imkanlarıyla Van’a ulaşan İbrahim Kaya, kentteki bir otelde yaşıyor. Yaşadıkları kötü tabloyu unutmaya çalışan Kaya, deprem sırasında yaşadıklarını şöyle tarif ediyor: “Anlatmak zor. Acı bir tramvaydı. Deprem sabahı kızımın ameliyatı vardı. Annesiyle beraber hastanede yakalandılar. Onlar için daha ağır oldu. Biz de evde yakalandık. Daha önce hiç yaşamadık. Kayalık bir yerdi orası. Canımızı kaybedebilirdik, şükürler olsun. Hayatını kaybeden kardeşlerimize Allah rahmet eylesin. Çok ağır bir şey. Hiç kurtulamayacakmışsın gibi geliyor insana. Bunu hem evin içinde hem de evden çıkarken yaşadık. Kıyametin geldiğini hissettik. Ruh sağlımız bozuldu. Arabası olanlar kaçabildi. Bizim gibi aracı olmayanlar neler yapacağını şaşırdı. Yaşlılar, çocuklar dondu kaldı.”
Kaya, depremin yaşandığı saatlerde iletişim kanallarının kapanmasından dolayı diğer kentlerde yaşanan yıkımdan haberdar olmadıklarını ifade ediyor. İnsanların umutsuz ve telaşlı olduğunu dillendiren Kaya, “Kötü psikoloji hala devam ediyor. Hala sarsıntı oluyor diye ürküyoruz” cümlesini kullanıyor.
Kaya: Deprem görmüş Vanlıların yaklaşımı çok iyi
Van’a gelen Kaya, buradaki bir tanıdığının yardımıyla kentteki bir otele yerleşiyor. Otel sahibinin ve Vanlıların kendilerine çok iyi davrandığını sözlerine ekleyen Kaya “Van’a geldik. Allah herkesten razı olsun. Bize çok iyi davranıyorlar. Burası da deprem geçirmiş bunun için bize yaklaşımları çok iyi. Gece saatlerinde geldik. Oteller doluydu çünkü gelen çok insan vardı. Boş olan bir otele yerleştik. Kalacak yerimizin olduğunu hissettik. Çarşıya çıktığımızda insanların bize yaklaşımları mutlu ediyor. Milletimiz gerçekten bu konuda çok iyi. Van biraz daha misafirperverdi. Çok iyi ağırlamayı seviyorlar. Bu misafirperverlik için minnettarım. Otel çalışanları bize espri yapıyorlar. Paramızı versek belki böyle hizmet alamazdık” diyor.
Depremden kaçtıkları Van’a 47 yıl sonra yine deprem nedeniyle geri döndüler
Kaya’nın babası ve dedesi, 1976 yılında Van’ın Çaldıran ilçesinde yaşanan yıkıcı depremin ardından Gaziantep’e göç ediyor. Orada doğan Kaya, yıllar sonra yine bir deprem nedeniyle babasının göç ettiği yere geri dönüyor. Aynı sebeple yaşanan bu göç döngüsünün tuhaf olduğunu dile getiren Kaya şunları söylüyor: “’Enteresan. Babam yeni evli. 1973 yılındaki depremde askere yakalanıyor ve tezkere alarak eve geliyor. Büyük deprem ama o zamanki ev durumundan dolayı çok yıkım olmamış. İnsanlara başka şehirlere gidin demişler, bizimkiler de Gaziantep bölgesine yerleşmişler. Orası depremin yaşanmadığı bir yer. Ama şimdi orada oldu. Depremden kaçıp yine babamın depremden dolayı çıktığı yere gelmek biraz tuhaf tabi. Allah’ın dileği böyle herhalde.”
Bir süre daha burada kalmak istiyorlar
Kaya, bir süre daha Van’da kalmayı düşündüklerini dile getiriyor. Şu an için hedefi bir ev tutmak ve bulacağı işe girerek çalışmak. Çocuklarının eğitimlerine kısmi olarak devam ettiğini söyleyen Kaya şu sözleri kullanıyor: “6 ay gibi burada kalmayı ve bir ev tutmayı düşünüyorum. Geçici de olsa çalışmak istiyorum. Şu an rahatlama sürecine girmişken artçıların olduğu yere dönmek zor olur. Psikolojik olarak bizi başladığımız yere götürür. Büyük kızım üniversiteye hazırlanıyordu. Şu an Valiliğin ücretsiz dershanesine gidiyor. Ufak kızlarım da tiyatro gibi etkinlikler için buradan alınarak götürülüyorlar. Otelden eve geçtiğimizde okullarına devam edecekler. Allah otel sahibinden razı oldun. 6 kişiyiz, nereye kadar otelde kalabiliriz.”
