Türkiye siyaseti, daha çok liderler üzerinden şekillendiği için siyasal demokratik kolektif çözüm gücü olamamıştır. Lider etrafında şekillenen siyaset, kendisi sorumlu hale gelmiştir. Yaşadığımız coğrafyanın olduğu kadar ülkenin karakteri de lider olgusunu güçlü kılmış ve kılmaya devam etmektedir. Osmanlılarda tek adama dayalı yönetim vardı; Cumhuriyet dönemine gelindiğinde de tek lider sultası siyasetin karakterini belirlemeye devam etti. Atatürk, İnönü, Menderes, Demirel, Ecevit, Erbakan, Türkeş, Erdoğan ve benzeri liderler hep bu çizginin ve anlayışın sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
Lider etrafında şekillenme, onun iki dudağından çıkacak sözle yürümek Türkiye’de siyaset yapma ve siyaseti algılama ile doğrudan ilgilidir. Toplum içinde var olan kodlarla siyaset şekilleniyor, böyle yürütülüyor. Türkiye’de siyaset; yönetme, sorun çözme ve demokratik, eşit, özgür, bilimsel bir toplum yaratma amacıyla yürütülmemektedir. Türkiye’de siyasette güç olmazsa siyaset yapma savaş olarak algılandığından, zihinler bunu sağlayacak argümanlara yönelmektedir. Güçlü Osmanlı sultanlarından güçlü komutan Atatürk algısına kadar, toplumdaki ve siyasetteki algı güçlü komutan-lider anlayışıyla şekillenmektedir. Liderlik böyle algılanınca, toplumu rahat yönetecek argümanlar da militarist ve güvenlikçi politikalar yerine milliyetçilik ve faşizm olmaktadır.
Güçlü komutan lider siyaseti, demokratikleşme ve toplumsal ulaşımdan çok, aşırı merkeziyetçi, katı hiyerarşik liderlere itaat ve sadakat ile tekçiliği şekillendirmiştir. Bu nedenle siyasetin kendisi sorun haline gelmektedir. Siyaset, kendini çözüm yerine çözümsüzlükte var etmektedir. İlginç olan bir diğer nokta ise, bu sorunun sadece burjuva düzen siyasetine değil, demokratik ve ilerici güçlere de sirayet etmiş olmasıdır. Tüm ilerici söylemlerine rağmen bu güçler de burjuva siyaset tarzından etkilenmektedir.
Siyasetin yaşadığı bu kriz nedeniyle, demokratik Kürt hareketinin 2000’li yıllarda ortaya koyduğu yeni siyaset tarzı ve demokratik siyaset anlayışı daha da önem kazanmaktadır. Siyasetin katı merkeziyetçilikten çıkarılıp, en alttan en üste yatay ve kolektif bir zihin faaliyeti haline getirilerek pratiğe dökülmesi, halkla buluşması ve siyasetin toplumsallaştırılması önemlidir. Siyaset toplumsallaştıkça, sorun olmak yerine çözüm aracı haline gelmesi mümkün olacaktır.
Siyaset toplumsallaşıp kolektif demokratik esaslara dayandıkça, yeni bir siyaset tarzı açığa çıkacaktır. Komutan-lider siyasetinin iktidarını korumak için istismar ettiği din, milliyetçilik ve faşizm yerine; eşitlik, demokrasi, barış, özgürlük, emek, çevre gibi evrensel değerler hayat bulma şansına sahip olacaktır.
Yeni siyaset tarzının açığa çıkması haliyle yeni lider tipini de beraberinde getirecektir. Eski siyaset tarzının yarattığı lider tipiyle yeni siyaset yürütmenin mümkün olmadığı açıktır. Yeni siyaset ve onunla bağlantılı olarak yeni lider tipinden halkın beklentisi; mütevazilik, sadelik, kişiselleşmeme, gücün azınlığa hizmet etmemesi, toplumsal ayrımı kırması ve kutuplaştırmaya son vermesi, evrensel değerleri ilke edinmesi, güler yüzlü, halkın içinde olan ve kendini ileriye taşıyacak barışçıl, özgürlükçü, demokratik bir karakterde olmasıdır.
Türkiye siyaset tarihine bakıldığında, komutan-lider isteyen ve destekleyen halka bugün güler yüzlü, kendine yakın, kendini görebileceği lider beklentisine ulaşması paradoks gibi görünse de; bu durum, toplumun eski siyaset tarzı ve eski lider zihniyetinden kaynaklanan bıkkınlık, hayal kırıklıkları ve tükenen umutlarla açıklanabilir.
Toplum artık kendinden uzak, kutuplaştıran güç üzerinden siyaset yapan, azınlık çıkarlarına hizmet eden despotik, baskıcı burjuva siyaseti ve burjuvaziden yorulmuş durumdadır. En azından toplumun büyük çoğunluğu böyle düşündüğü ve bu düşüncenin hızla arttığı birçok sonuçla anlaşılmaktadır.
Toplumda var olan liderlik anlayışının değişim işaretleri vermesi, burjuva siyasetinde yeni arayışları artırmış görünmektedir. Merkez siyasetin giderek sağa kaydığı, gerici bir hal aldığı ortamda, geri partilerde dominant liderlere karşı yeni arayışlar tartışılmaktadır. CHP içerisinde ise tükenmeyen liderlik arayışı hep var olmuştur; bu süreç henüz tamamlanmamıştır. Burjuva düzen partileri dışında bulunan ilerici, demokratik ve sol yapılar da uzun süredir benzer sıkıntılar yaşamaktadır. Demirtaş ile başlayan süreç şimdilik rölanti durumundadır.
Türkiye siyasetinin tarzı ve liderlik anlayışından kaynaklanan durum, özlenen lider arayışının devam edeceğini göstermektedir. Burada sorulması gereken soru, Türkiye’de mevcut burjuva siyaset zihniyeti devam ettiği sürece toplumun talep ettiği yeni lider tipinin oluşup oluşmayacağıdır. Bu soruya olumsuz cevap vermek çok yanlış olmaz. Zira Türkiye siyaseti ve siyasi partileri değişmedikçe; toplum demokratik denetim ve katılımcılığı siyasi erk üzerinden sağlamadığı sürece, yeni diye sunulan lider kim olursa olsun, siyasetin yöneticileri istediklerini elde ettikten sonra değişime yanaşmayacaktır. Çünkü var olan sistem bunu dayatmaktadır. Liderlik adına ortaya çıkan liderler, iktidarını korumak ve sürdürmek için var olan düzeni değiştirmeye yanaşmamaktadır.
Özcesi; toplum, görmek istediği lideri yaratmak için değişimi kendisinden başlatmalı, kendine sunulanı değil istediğini oluşturmak için mücadele etmelidir. Demokratik, ilerici duruşların toplumun değişimine öncülük ederken kendi zihniyetini de değiştirmesi ve demokratik siyaseti oluşturması gerekmektedir. Aksi takdirde, iktidarın zihniyetini sahiplenen liderler, kendi geleceklerini ve temsil ettikleri çevrenin sınıf çıkarlarını koruyacak, var olan sistemi ayakta tutmaya devam edecektir. Bizler; ezilenler, yok sayılanlar, ötekileştirilenler, yoksullar, emeği sömürülenler, kısaca halk olarak sadece hayal etmeye devam edeceğiz.
