1. Haberler
  2. Dersim
  3. 1937-38 Dersim’den bazı katliam yerleri ve isimleri tespit edilebilen kurbanlar

1937-38 Dersim’den bazı katliam yerleri ve isimleri tespit edilebilen kurbanlar

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

KATLİAM YERLERİ

1. Sorpiyan (Çemişgezek)
2. Katır Çukuru (Çemişgezek)
3. Peymunut Deresi (Çemişgezek)
4. Deré Laç (Dersim Merkez)
5. Xotare Çe Abaş (Dersim Merkez)
6. Venk-Halvori (Dersim Merkez)
7. Çemçeli Köyü (Dersim Merkez)
8. Zımex (Çığırlı) Köyü Hopıke bölgesi (Dersim Merkez)
9. Rabat mezrası (Dersim Merkez)
10. Dere Zağgey (Dersim Merkez)
11. Deré Gablosa (Merkez)
12. Deré Keher Halvori (Merkez)
13. Hopıqe (Dersim Merkez)
14. Koo Sur (Dersim Merkez)
15. Kemara Çile (Dersim Merkez)
16. Şıxomera (Dersim Merkez)
17. İneye Dızdo (Dersim Merkez)
18. Sin (Dersim Merkez)
19. Hopıqe-Zımek (Dersim Merkez)
20. Gola Ceto (Dersim Merkez)
21. Deré İn (Hozat)
22. Koe Sınceqe (Hozat)
23. Lolan Taner (Hozat Çaytaşı)
24. Deré Qeremuğe (Hozat)
25. Axpar (Hozat Türktaner)
26. Sırtıké (Hozat)
27. Karaca Köyü (Hozat)
28. Dere İne (Hozat)
29. Bozan Köyü (Hozat)
30. Ergani (Hozat)
31. Kırnige (Hozat)
32. Tanere Lola (Hozat)
33. Çete-Çırrıke Kilise (Hozat)
34. Mezra Doyrecama (Hozat)
35. Yarme Kayışoğlu (Hozat)
36. Ali Boğaz Kurt tepe Mağarası (Hozat)
37. Azunik (Hozat)
38. Eğenik (Hozat)
39. Seğedik (Hozat)
40. Kemere Phani (Kilise Hozat)
41. Deré Meyitan (Kilise Hozat)
42. Bargini (Hozat)
43. Mazgirt Merkez
44. Kerte Mazgert (Mazgirt)
45. Gavur Bağı (Mazgirt)
46. Şorda Aktoprak Deresi (Mazgirt)
47. Merge Keşisu (Mazgirt)
48. Çala Nızamo (Mercan)
49. Mercan göller deresi vadisi
50. Masumu Pak Dewa Quresu (Nazımiye)
51. Dere Khal Mem (Nazımiye)
52. Cırnune Besk (Nazımiye Dereova)
53. Deré Harşi (Nazımiye)
54. Dere Ramazani (Nazımiye)
55. Pulle Seter (Nazımiye)
56. Pulle Fato (Nazımiye)
57. Koe Gerise (Nazımiye)
58. Dere Qıl (Nazımiye)
59. Çala Murdıké (Ovacık)
60. Tümé Qol-Ayyıldız (Ovacık)
61. Dere Harami (Ovacık)
62. Gola Lerji (Ovacık Buzlutepe)
63. Pullé Çeqero (Ovacık)
64. Lona Palağıne-Sultan Baba Dağı (Ovacık)
65. Cala Qıckehko-Dere-Semıko (Ovacık)
66. Mığara Alté-İksor (Ovacık)
67. Dere laçıno-Bırdo- (Ovack)
68. Gema Hono (Ovacık)
69. Gola Hüseneağay (Ovacık)
70. Merga Çeqere (Ovacık)
71. Avşeker (Pertek)
72. Baleşer (Pertek)
73. Salördek (Pülümür)
74. Dere Pulemuriye (Pülümür)
75. Pardi (Pülümür)
76. Soxariye (Pülümür)
77. Thojige (Pülümür)
78. Tasniye (Pülümür)
79. Xotaré (Pülümür)
80. Saldağ (Pülümür)
81. Tojinge Dere Xor (Pülümür)
82. Deré Areye Ziya Çe Derguli (Pülümür)
83. Akdik Köyü ve Mezrası (Pülümür)
84. Kemere Çile (Pax Köprüsü)
85. Hineye Dızdu (Merkez Pınar)
86. Hopik (Merkez Batman)
87. Kemere Arey (Halvori)
88. Kemere Klancoku (Elmalı Merkez)
89. Qurcu (Merkez Harçik)
90. Kür Tepesi (Haydaran)
91. Tevnasi (Alacık)
92. Saar Düzü (Marçik)
93. Sakak (Merkez Altınyüzük)
94. Eğrikavak köyü (Qalko)
95. Deré Xami bölgesi
96. Kemera Avduké (Karaoğlan)
97. Zini Gediği (Erzincan)
98. Sorpyan (Yolkonak)
99. Areye Ali Begu (Dinar)
100. Tağar Çayı (Aliboğazı)
101. Deşt (Geyiksuyu)
102. Pulle Fate (Sinan Marçik)
103. Koe Sur (Kırmızı Dağ Demanan)
104. Cala Hero (Uzun Tarla)
105. Deré Zuğuri (Merkez Teşnik)
106. Xec (Demirkapı)
107. Cixek (Çiçekli)
108. Nazımiye Dereovanın üstünde Bezık ormanında, Bezık çeşmesinin olduğu derede/Karvan köyünde [zaggeden yukarı] HAYDARAN VE AREYLI aşıretine mensup 66 kadın katlediliyor.
109. Nazimiye Remedan Xormek Çé Aliyé Gulavi 65 Kişi (9 kişi başka yerlerde öldürülmüş)

KATLİAM KURBANLARINDAN BAZILARI

Laç Deresi’nde Katledilen Demenu Aşireti Mensubu Ailelerden Tespit Edilenler

Gêwreka Çê Kheji Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:

Kheji Ailesi
Yaklaşık 65-70 nüfuslu Kheji Ailesi’nden isimleri hatırlananlar/bilinenler:
• Khezali’nin kızı Sıtane
• Khezali’nin kızı İsme
• Khezali’nin oğlu Cıvrail (Hapiste öldü, mezar yeri belli değildir.)
• Cıvrailê Kheji’nin eşi Asme (Marçıg Kemerê Çile’de öldürüldü.)
• Asme ve Cıvrailê Kheji’nin oğlu Usên (Derê Qutiye’de öldürüldü.)
• Asme ve Cıvrailê Kheji’nin kızı Xanıme
• Asme ve Cıvrailê Kheji’nin kızı Besere
• Asme ve Cıvrailê Kheji’nin adı hatırlanmayan kızı
• Qemerê Kheji’nin oğlu Usên
• Qemerê Kheji’nin oğlu Memed
• Qemerê Kheji’nin oğlu Cıvrail
• Qemerê Kheji’nin kızı Asme
• Qemerê Kheji’nin adı hatırlanmayan kızı
• Qemerê Kheji’nin adı hatırlanmayan kızı
• Mıstafaê Cıvraili’nin oğlu İsmail
• Hemedê Cıvrailê Kheji’nin oğlu Kemal
• Cıvrailê Kheji’nin oğlu Ali (Ailesiyle teslim olduğu Marçik’de öldürüldü.)
• Cıvrailê Kheji’nin oğlu Hemed (1943 yılı baharında Alte mağaralarında öldürüldü.)

Arekiye Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Usenê Xırancıke Ailesi (Cıvrail Ağaê Arekiye)
• Hesenê Gınci Ailesi

Zımê Guli Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Qemê Guli Ailesi

Khurvako Serên Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Samê Naze Ailesi

Xozmırage Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Alê Heşi Ailesi
• Murtê Heşi Ailesi
• Sılê Hemi Ailesi
• Sılê Bori Ailesi
• Hemedê Mıli Ailesi

Hêgao Pil Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Xıdê İlaşi Ailesi
• Xıdê Xece Ailesi
• Cıvê Boli Ailesi
• Mırzê Sıli Ailesi
• Mırzê Khalmemi Ailesi
• Mırzê Sare Ailesi

Hemê Mırzê Sıli Ailesi’nden isimleri bilinenler:
• Hemedê Mırzê Sıli’nin adı hatırlanmayan kızı
• Hemedê Mırzê Sıli’nin oğlu Baqi
• Hemedê Mırzê Sıli’nin oğlu Alio Qıc
• Alio Qıci’nin eşi Purte (Xozmırage Köyü’nden Murtê Heşi’nin kızı.)
• Alio Qıc ile Purte’nin oğlu Beg

Gıniye Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Usnêni Smayıli Ailesi
• Hesê Bolê Khırti Ailesi
• Hesenê Sılêmani Ailesi
• Temırê Heseni Ailesi
• Memedê Weyıli Ailesi
• Aslan Ailesi
• Qemerê Murexani Ailesi
• Qemerê Usênê Çhuli Ailesi
• Hesê Soydi Ailesi
• Khaliyê Sadıqi Ailesi
• Murtê Sabe Ailesi
• Soê Ali Ailesi

Mazra Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Hesê Gêwa Qeri Ailesi
• Seydê Useni Ailesi

Borê Serêni Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Khalê Soy Ailesi
• Sadıqê Guware Ailesi
• Hemedê Qemeri Ailesi
• Sêy Khali Ailesi
• Memê Mışti Ailesi
• Khalê Gonci Ailesi
• Mıstê Khali Ailesi
• Cıvê Hemedi Ailesi
• Usê Sımi Ailesi
• Usenê Çefi Ailesi
• Memê Kheki Ailesi
• Hesê Cayıge Ailesi
• Memê Sılê Qemi Ailesi
• Soê Usêni Ailesi
• Usenê Memedi Ailesi
• Qemê Qıji Ailesi
• Memê Duji Ailesi

Borê Bıneni Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Hesenê Sılêmani Ailesi
• Hemedê Meleke Ailesi
• Usênê Muwali Ailesi
• Sılêmanê Meleke Ailesi
• Usenê Temıri Ailesi

Derê Ali ve Çet Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Mursaê Heseni Ailesi
• Mursaê Hemedi Ailesi
• Qemê Cayi Ailesi
• Sımê Cani Ailesi
• Hemê Alê Begi Ailesi
• Alê Mırzi Ailesi
• Demê Usıvi Ailesi

Khela Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Murtê Sılê Qeri Ailesi

Gaxmut Köyü’nden katliama uğradığı bilinen aileler:
• Phıtê Gaxi Ailesi

70 Kişilik Merxo Köyünden Seyit Kemalu Aşiret Mensuplarından Öldürüldüğü Tespit Edilenler
• Qemê Hemedi
• Sılemunê Qemê Hemedi
• İdareê Qemê Hemedi
• Ceferê Qemê Hemedi
• Hesenê Qemê Hemedi
• Memedê Qemê Hemedi
• Heyderê Qemê Hemedi
• Usenê Qemê Hemedi
• Muzırê Qemê Hemedi
• Welê Findi
• Ceferê Welê Findi
• Gulê Welê Guli
• Memê Welê Guli
• Aliê Findi
• İsmailê Alê Find
• Welê Findi
• Ceferê Welê Findi
• Gulê Welê Guli
• Memê Welê Guli
• Aliê Findi
• İsmailê Alê Findi

Gola Çetu Katliam Yerinde Katledilen Usıvu Aşireti Mensubu Ailelerden Tespit Edilenler
Sılêman Ağa Ailesi:
• Sılêman Ağa
• Sılêman Ağa’nın eşi
• Sılêman Ağa’nın oğlu Qemer
• Sılêman Ağa’nın oğlu Qemer’in eşi
• Sılêman Ağa’nın oğlu Memed
• Sılêman Ağa’nın oğlu Memed’in eşi

İsmail Ağa Ailesi:
• İsmail Ağa
• İsmail Ağa’nın oğlu Wusên
• İsmail Ağa’nın oğlu Wusên’in eşi
• İsmail Ağa’nın oğlu Kemal
• İsmail Ağa’nın oğlu Wusên Şıxhesen
• İsmail Ağa’nın oğlu Hesen
• İsmail Ağa’nın kızı Êlife
• İsmail Ağa’nın kızı Emina

Qemer Ağa Ailesi:
• Qemer Ağa (Sürgün edildiği Bolu Cezaevi’nde 1943 yılında öldü.)
• Fındıq Ağa (15 Kasım 1937’de Elazığ’da idam edildi.)
• Fındıq Ağa’nın eşi
• Qemer Ağa’nın oğlu Memed’in eşi
• Qemer Ağa’nın oğlu Cefer’in eşi

Bırdo Toplu Mezarına Gömülenlerden İsimleri Tespit edilenler
• Seyit Rıza’nın ikinci eşi Ana Bese
• Seyit Rıza’nın oğlu Şıxhesen
• Seyit Rıza’nın kızı Sebra
• Seyit Rıza’nın kızı Sewliye
• Seyit Rıza’nın oğlu Ali Rıza
• Seyit Rıza’nın oğlu Qereman
• Seyit Rıza’nın oğlu Seyit Ağa
• Seyit Rıza’nın torunu Sahêyder (Anıke ve Şıxhesen’in oğlu.)
• Seyit Rıza’nın yeğeni Teslim’in gelini Zêrcane (Qelecuxe köyünden Sêrxan Ağa’nın kızı.)
• Seyit Rıza’nın oğlu Şıxhesen’in eşi Anıke (Hamile bir kadındı. Cesedi sonradan kardeşi Rayber
tarafından çıkarılıp Pıxamiye köyüne taşındı.)
• Abasê Sesbeçıki’nin gelini Raymane
• Tılage köyü’nden Memê Beji
• Hesê Qıloti’nin kızı Ane.
• Usenê Beji’nin gelini Gulzare.
• İksore Köyü’nden Yıbıl’ın kızı İsme
• Tılage Köyü’nden Post’un ismi bilinmeyen oğlu

Bırdo Katliamında Sağ Kurtulanlar

• Seyit Rıza (1937 Yılında Elazığ’da idam edildi.)
• Seyit Rıza’nın oğlu Ali Ehsan (Ali Esker olarak da anılan kayıp çocuktur.)
• Seyit Rıza’nın kızı Leyle (Sürgün hayatı sonrası 2015 yılında Dêsım’de hayata veda etti, Ağdad
Köyü’nde toprağa verildi.)
• Şıxhesen’in kızı Nare (Bırdo katliamında yaralı kurtulduğunda yedi sekiz yaşlarındaydı. Zımayıge
köyünden Bıraê Amıke (Baba Zordağ) ile evlendi. Yaşamını sürdürdüğü Kırmêla Qırğu köyünde
hayata veda etti.)
• Şıxhesen’in kızı Cemila (Bırdo katliamında yaralı kurtulduğunda dokuz yaşındaydı. Sürgün hayatı
sonrası memleketine geri döndü, amcası Baba’nın oğlu Ali Ekber ile evlendi. 1994 Köy yakma ve
boşaltma operasyonlarında yaşamını sürdürdüğü Zênka köyünden zorla göç ettirildi, ikinci sürgünü
yaşadığı Elazığ’da öldü, Gülmez Mezarlığı’na defnedildi.)
• Heyderê Seydağa’nın oğlu Sahi Xulxul Rıza (Yaralı kurtuldu, yaralarıyla gittiği askerlikten sağ
dönmedi.
• Seyit Rıza’nın yeğeni Teslim (Hapishanede tüberküloz hastalığı sonucu öldü.)

Çemişgezek’de Öldürülen Qerebaliu Aşireti Mensuplarından İsimleri Tespit Edilenler
• Çemişgezek’de öldürülen Temır Ağa
• Peydere’de öldürülen Temır Ağa’nın oğlu Hesen Ağa
• Peydere’de öldürülen Wusıv Ağa’nın eşi Xatune
• Peydere’de öldürülen Wusıv Ağa’nın oğlu Teqi
• Peydere’de öldürülen Hesen Ağa’nın kızı Zekiy
• Peydere’de öldürülen Hesen Ağa’nın oğlu Bedri
• Qatır Çukuru’nda öldürülen Seyitaliê Ezizi
• Çemişgezek’de öldürülen Seyitaliê Ezizi’nin oğlu Tosun
• Akreğe’de değirmende öldürülen Qopo’nun yeğeni Seyitxan

Kherku, Resku, Sêrxanu, İsmailu, Semku Kabileleri mensuplarından şahıs ve ailelerden isimleri tespit
edilenler:
• 150 kişi olduğu tahmin edilen kadın ve çocuklardan oluşan kafile Derê Fındıqu’da (Oba Ağaê Qıci)
katledildi.
• Gozereke’de (Pilav Dağı) Muzır Ağa, Muzır Ağa’nın oğlu Ali Beg, Muzır Ağa’nın yeğeni Hesen Ağa
yakalandılar. İşkence yapıldı. Askerler tırnaklarını çekerek işkence ettiler ve kafalarını keserek
katlettiler.
• Semku Aşireti lideri Şıxhesen Ağa ile oğlu kafaları kesilerek katledildiler. Elazığ’a gönderildiler.
• Zoğar’da bulunan Daşbaşı mağarasında saklananlara yerli milisler eşliğinde baskın yapıldı. Wusıvê
Memê Bali’nin kızkardeşi Milç Xatune’nin kızı Xampeliye, oğlu Begıl ve oğlu Gem’in eşi Xane
vuruldular. Begıl’ın kafası kesildi, Qopo Wusen’in kafası sanılarak Begıl’ın kardeşi Gem’ın boynuna
asıldı, Amutka karakoluna götürüldü. Gem sekiz yıl hapis hayatı sonrası Çorum’a sürgün edildi.
Memleketi’ne döndü, Oskeğ köyünde hayata veda etti.
• Sılêmanê Kheki’nin tanıklığına göre, Ali Boğaz’da saklanan kafile Pıskeğ’de yakalandı. Bu kafile
içerisinden yaklaşık 35-40 kadın askerler tarafından ayrıldı. Askerler tarafından tecavüze uğradılar ve
sonra öldürüldüler.
• Ali Boğaz’da bulunan Qurçe Mağarası’na yaklaşık 800 kişi sığındı. Mağara askerlerce tespit edilip
kuşatıldı. Mağarada bulunan kitlenin yarısı gece mağarayı terk etti. Geri kalanı gün doğumunda gaz
ve bombalarla katledildi.

Kırniga Khali Toplu Mezarında Bulunan Bornage köylüler:
• Kırkbeş elli yaşlarındaki rençper Mamê Ali
• Memê Muzıri’nin kızı, Mamê Ali’nin eşi Xece
• Mamê Ali ile Xece’nin yirmi yaşındaki oğlu Hêyder
• Mamê Ali ile Xece’nin otuz yaşındaki oğlu Memed
• Zımeqe köyünden Qılç’ın kızı, Memed’in eşi Fate
• Mamles köyünden İbê Memêdi’nin kızı, Hesenê Mami’nin eşi Faê
Hesenê Mami ile Faê’nin üç yaşındaki oğlu Şıx
• Kırk-Kırkbeş yaşlarındaki rençper Lılê Ali
• Sêymamud’un kızı, Lılê Ali’nin ilk eşi Fate
• Şıxmemeda aşiretinden Mewaliê Zaimi’nin kızı, Lılê Ali’nin ikinci eşi Fate
• Bıraê Darıki’nin yirmisekiz-yirmidokuz yaşlarındaki oğlu Wes
• Bıraê Darıki’nin yirmidört-yirmibeş yaşlarındaki oğlu Hesen
• Hesenê Usıvi’nin kırkdokuz-elli yaşlarındaki kızı, Bıraê Darıki’nin eşi Bêze
• Bıraê Darıki ile Bêze’nin dokuz-on yaşlarındaki kızı Xece
• Mamlês köyünden Bıraê Menguşi’nin kızı, Bıraê Darıki’nin oğlu Wes’in yirmi dokuz – otuz
yaşlarındaki eşi Dilıfe
• Wes ile Dilife’nin ismi hatırlanmayan bir – bir buçuk yaşlarındaki oğlu
• Otuz yaşındaki Sılêmanê Mêxi
• Lılê Ali’nin marabası Mêm’ın on iki yaşındaki oğlu Saan
• Sılo Zaz lakabıyla tanınan Sılêmanê İbrahimi’nin oğlu Sılêman

 

Kaynak: Bilgi Üniversitesi Türkiye Kültürleri Araştırma Grubu/2019
deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler 2025 casino siteleri/div>