Dersim Milletvekili Ayten Kordu, 8 Ağustos 1938’de Erzincan’ın Kılıçkaya (Surbahan), Galolar, Magaçur, Brastik, Balibey ve Kismikör köylerinden zorla alınarak Erzincan-Ovacık sınırındaki Zînî Gediği bölgesine götürülen 97 Kürt Alevi yurttaşın topluca infaz edilmesini Meclis gündemine taşıdı. Kordu, Anayasa’nın 98’inci ve TBMM İçtüzüğü’nün 104 ve 105’inci maddelerine dayanarak, olayın tüm boyutlarıyla araştırılması için Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını talep etti.
“Tanıklar aç ve susuz yürütüldü, taşla öldürülenler oldu”
Önergenin gerekçesinde, yaşları 17 ile 80 arasında değişen yurttaşların saatlerce aç ve susuz yürütüldükten sonra kurşuna dizildiği, sağ kalan birkaç kişinin ise taşla ezilerek öldürüldüğü belirtildi. Olayın tanıklarının yıllar boyunca yaşadıklarını anlattığı, ancak hiçbir zaman gerçek anlamda soruşturma açılmadığı vurgulandı.
Kordu, katliamın gerçekleştiği bölgenin uzun yıllar “yasak bölge” ilan edilerek yakınlarının dahi ziyaretine kapatıldığını, kurbanlara mezar yeri çok görüldüğünü ve cesetlerin doğada bırakıldığını aktardı. Olay sonrası ailelerin Batı illerine sürgün edildiğini, kültürel kopuşların ve travmanın sonraki kuşaklara aktarıldığını belirtti.
“Anıtlar saldırıya uğradı, failler bulunmadı”
Kordu, 2014’te ailelerin kendi imkânlarıyla Zînî Gediği’nde yaptıkları Anma-Hatırlama Mekânı ile Kılıçkaya köyünde inşa ettikleri Ateş Çemberi’nin kimliği belirsiz kişilerce yıkıldığını, devletin failleri bulmadığını ifade etti. Olayın, 1938 Dersim Katliamı’nın devamı niteliğinde olduğunu ve uluslararası hukukta “insanlığa karşı suç” tanımına girdiğini, bu nedenle zamanaşımına tabi olmadığını belirtti.
Adalet Bakanı’na 4 Soru
Kordu, ayrıca Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un yanıtlaması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde şu soruları yöneltti:
-
Zînî Gediği Katliamı ile ilgili olarak bugüne kadar Bakanlığa kaç başvuru yapıldı? Bu başvuruların içeriği ve sonuçları nelerdir?
-
Tanık ifadelerine rağmen neden etkin bir soruşturma açılmamıştır? Açılmadıysa sorumluluk kimdedir?
-
Katliamda yaşamını yitirenlerin kimliklerinin tespiti ve toplu mezarların yerinin belirlenmesi için bir çalışma var mıdır?
-
Olay “insanlığa karşı suç” kapsamındayken neden “zamanaşımı” gerekçesiyle tüm talepler reddedilmiştir?
Kordu, “Atalarımızın kemiklerini dini inancımıza göre toprağa sırlamak istiyoruz” diyen ailelerin taleplerinin karşılanmasının, geçmişle yüzleşmenin ve toplumsal barışın tesisi için zorunlu olduğunu vurguladı.
